Ronde 3: “Ingehaald door het verleden”


Zo word je zo af en toe even ingehaald door het verleden...

RONDEVERSLAG | Sommigen van jullie weten, dat ik een aantal jaren secretaris van de Rotterdamse Schaakbond ben geweest. Niets bijzonders, maar omdat ik er nog wat klusjes bij deed, bleef ik die doen nadat ik na negen jaar secretarisschap volgens de statuten diende op te stappen.

Zo bleef ik onder andere in het online administratiesysteem (OLA) van de KNSB de mutaties bijhouden bij de RSB-functionarissen. Op de website staat de administrateur met het bijbehorende e-mailadres vermeld en zo af en toe komen er wel eens vragen binnen van mensen die iets of iemand niet hebben kunnen vinden op de website of er geen moeite voor hebben willen doen. Zo van: "De administrateur zal het wel weten..."

Enige tijd geleden kreeg ik echter via de e-mail een verzoek, dat toch wel wat afweek van wat er doorgaans aan informatievragen gesteld wordt. De naam van de vragensteller is gefingeerd. Hier volgt de tekst van de e-mail:

"Goede dag,

Mijn naam is David Aviv. Mijn grootvader, Ephraim de Haas, was voor zijn deportatie in 1942 secretaris van de Rotterdamse schaakvereniging. Ik begrijp dat er vandaag de dag meerdere verenigingen bestaan in de stad, en weet niet of dat destijds ook het geval was. In ieder geval, gezien een plechtenis in zijn herinnering die gepland wordt voor a.s. december, probeer ik de schaakvereniging te vinden waar hij dus de secretaris van was.

Zou u mij daarbij kunnen helpen? Mijn Nederlands is helaas niet goed genoeg (ben al meer dan 45 jaar weg uit Nederland) om uit te zoeken of het destijds een Rotterdamse vereniging was, of meerdere. Helaas heb ik ook geen details meer dan dit, zoals of hij misschien de secretaris van een algemeen Nederlandse vereniging was enz.

Hoe zou ik dit kunnen achterhalen? Gezien de manier waarop mijn grootvader om het leven kwam (vergast in Auschwitz), lijkt het mij interessant, misschien, voor de relevante vereniging om een afgezaande te sturen naar deze plechtenis (het gaat om het leggen van een zogenaamde 'stolpersteen' bij ingang van zijn huis destijds, in de Schepenstraat in Rotterdam).

Graag ontvang ik uw hulp indien mogelijk, of anders een mogelijke verwijzing hoe ik verder zou kunnen.

Dank bij voorbaat,"

m.v.g.,
David Aviv
Israël

Zoiets ligt niet iedere dag in je elektronische brievenbus, maar gelukkig heb ik tijdens mijn bestuurstijd bij de RSB wel wat mensen ontmoet, die een grote kennis hebben van de geschiedenis van het schaakleven in het stroomgebied van de RSB. Ik heb de vraag dan ook voorgelegd aan de schaakkenner bij uitstek van de regioschaakhistorie Teun Koorevaar, die me vrijwel per ommegaande het volgende antwoord toestuurde:

Aan: Willem Platje (Rotterdamse Schaakbond)
Van: Teun Koorevaar (oud-voorzitter Rotterdamse Schaakbond)
Dd: 22 september 2023

Betreft: Ephraim de Haas

"Dag Willem,

Naar aanleiding van je vraag vandaag hieronder in het kort de info die ik je over Ephraim de Haas kan geven:

Geboren op 28 november 1887 te Middelharnis en gestorven op 22 oktober 1942 te Auswitch (vergast).

In 1907 lid geworden van de Nieuw Rotterdamsche Schaakvereeniging. Bij deze vereniging was mijn illustere voorganger (Mr. Gerard Oskam) ook voorzitter en later ook naast de RSB ook bij de KNSB. Oskam was een groot promotor van het schaken en vooral een invloedrijk man. De Haas was een sterke schaker en was ook goed in organiseren. Hij speelde in het eerste team van NRSV naast Oskam, Landau en andere toppers uit die tijd zoals dr. Bergsma, Samelius en de slechtziende Koetsheid. Medio 20er jaren werd hij secretaris van de vereniging. Ook werd hij schaakverslaggever bij de NRC. Omdat hij Jood was moest hij van de bezetter zijn secretarisfunktie neerleggen en werd hij ook bij de NRC ontslagen. In 1942 werd hij getransporteerd, via het Rijkswerkkamp De Vanenburg en via Westerbork naar het vernietigingskamp in Auswitch.

Voor zijn deportatie woonde hij in de Schepenstraat 78 a (vlak bij de Schiekade en Stadhoudersweg). Van het gezin van Ephraim de Haas moet een dossier aanwezig zijn bij het Gemeentearchief van Amsterdam. 

Na de vele fusies is de rechtsopvolger nu schaakvereniging Erasmus.
Ik hoop dat ik je hiermee een beetje op weg heb geholpen.

Hou mij op de hoogte wanneer in december het plaatsen van de stolpersteen gaat plaatsvinden."

Vriendelijke groet,
Teun

Ik heb de informatie natuurlijk direct doorgestuurd naar David en enige tijd later ontving ik van hem bericht wanneer de 'plechtenis' van het plaatsen van de stolperstein in Rotterdam zal plaatsvinden. Teun is op de hoogte gebracht.

Zo word je zo af en toe even ingehaald door het verleden en met je neus op de vreselijke feiten van weleer gedrukt. Ben je even stil. Toch goed om er af en toe eens aan herinnerd te worden...

Ephraim de Haas (1887-1942)

 

Laatste partij?

 
Terug naar 2023 en onze eigen vredelievende oorlogjes. Hierbij de wedstrijdverslagen van de derde ronde:

John van Waardenberg opende de partij tegen Cor Paans met 1.b4 (Pools, Sokolsky- of Orang-Oetanopening). De opening werd nogal voorzichtig gespeeld. John had dankzij de vrij curieuze pionnenformatie a4-b4-c4-d4 wat meer ruimte op de damevleugel. Met de opstoot 14...c5 brak zwart ten koste van een pion de witte pionnenmuur op de damevleugel, maar kreeg voor het pionoffer weinig terug. Het ruilen van de sterke loper van g7 was gunstig voor wit en de misgrepen 24...Pc4 en 25...P6e5 kwamen Cor op het verlies van beide paarden te staan. (John van Waardenberg - Cor Paans 1−0)

Cor gaf als commentaar op de partij: "John opende met b4, de orang-oetang of te wel de Sokolsky-opening. Dat vond ik wel leuk, want er was een tijd, heel lang geleden, dat ik hetzelfde deed. De eerste 14 zetten gaat de partij gelijk op, met misschien iets voordeel voor zwart. Echter kies ik dan voor een totaal verkeerde voortzetting en gaat het van kwaad tot erger en kan ik slechts opgeven (Na nog heel veel zetten). Wat bleek?? We waren de laatste partij nog bezig en hebben dan ook gezamenlijk alles opgeruimd. Echter toen ik de partijen wilde invoeren werkte de laptop niet meer naar behoren. Dus de laptop mee naar huis genomen, daar het probleem opgelost en de uitslagen naar Wim gestuurd. Maar ook dat was niet helemaal goed gegaan. Ik had de uitslag John - Cor omgedraaid. Wishful thinking. Gelukkig heeft Wim het 's ochtends weer opgelost."

Cor Paans en John van Waardenberg (r) 17-12-2019

 

Insnoer

 
In de Engelse opening gaf Piet Schuller in de opening wat te weinig tegengas tegen de zwarte centrumpionnen van Wim Jongeneel die met tempowinst al na vijf zetten op d4 en e5 plaats konden nemen. Wim bezorgde Piet een dubbelpion op d3 en d5, die tevens twee geïsoleerde pionnen waren. Een afwikkeling op de damevleugel ging mis. Piet verloor twee pionnen en een loper op a1 veranderde in een veredelde pion. Wim ging op zijn bekende wijze te werk: Rustig de positie verbeteren en de tegenstander steeds verder insnoeren tot zijn stelling onhoudbaar wordt. Na nog een pion en een paard ingeleverd te hebben vond Piet het genoeg. (Piet Schuller - Wim Jongeneel 0−1)

Piet: "Ik wilde, voor mij, iets nieuws proberen met 1.c4. Op zet drie had ik echter in plaats van Lg2 gewoon d4 moeten spelen. Een slecht begin en het kwam ook niet meer goed."

Piet Schuller (l) en Fons Claessen 03-10-2023. Foto: Pearl Uyttenhove

Piet Schuller (l) en Fons Claessen 03-10-2023

 

Veeldreig

 
De Keres-verdediging van het damepionspel, 1.d4 e6 2.c4 Lb4+, zette Koos van Dalen met zwart Henk Meinderts voor. Beide spelers verzuimden in de opening om het sterke d5 te spelen, maar Henk vond wel de wat betere velden voor zijn stukken en kwam in het voordeel. In het middenspel concentreerde de actie zich rond de zwarte loper op e5 die steeds meer aanvallers op zich af zag komen. Koos dreigde ten onder te gaan, maar kreeg nog een kans na een mindere zet van Henk. Die greep hij niet en vanwege de vele dreigingen gaf hij even later op. (Henk Meinderts - Koos van Dalen 1−0)

Henk Meinderts (l) en Koos van Dalen 03-10-2023 Foto: Pearl Uyttenhove

Henk Meinderts (l) en Koos van Dalen 03-10-2023

 

Helaas jammer

 
Helaas heb ik geen informatie ontvangen van de partij die Pearl Uyttenhove met wit speelde tegen Dick Korteland. (Tebbie aj 'n keertie nie ken komme hee...) De uitslag heb ik evenwel wel. (Pearl Uyttenhove - Dick Korteland 1−0).

Jammer genoeg heb ik ook geen informatie ontvangen over de partij die Pieter Hofstee met wit speelde tegen Fons Claessen. (Tebbie aj 'n keertie nie ken komme hee...) De uitslag heb ik weliswaar wel. (Pieter Hofstee - Fons Claessen 1−0)

Nicol Kimenai 03-10-2023 Foto: Pearl Uyttenhove

Nicol Kimenai 03-10-2023

 

Eindschrik

 
Het werd na zetverwisseling een Geweigerd Damegambiet in de partij tussen Nicol Kimenai en Michel Verheij. Nicol had met 7.Lxb4 een stuk kunnen winnen, maar was zo vroeg in de partij kennelijk nog niet scherp genoeg. De geschiedenis herhaalde zich even later toen wit met 13.c5 weer een stuk had kunnen winnen, maar ook die kans ging voorbij. Na een rustige opbouwfase leverde Michel een pion in en kwam Nicol beter te staan. De partij kende een plotseling einde toen Michel met 28...Pg4 een plotseling mat in één mogelijk maakte. Zoals uw verslaggever dan pleegt te zeggen: "Beter een einde met verschrikking dan een verschrikking zonder einde... " (Nicol Kimenai - Michel Verheij 1−0)

Michel Verheij 03-10-2022 Foto: Pearl Uyttenhove

Michel Verheij 03-10-2022


De nieuwe ranglijst en een overzicht van de uitslagen vind je via "Intern" ⇒ "Ranglijst".
Alle foto's van deze ronde kun je zien bij "Intern" ⇒ "Foto's".
Reacties zijn altijd welkom. Plaats ze helemaal onderaan bij "Een reactie plaatsen". Je e-mailadres wordt niet zichtbaar bij de publicatie.

© Wim Platje 07-10-2023 11:00

Een reactie plaatsen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *