Vijfde ronde: “Haiku’s en schaiku’s” 2

RONDEVERSLAG | Haiku (俳句; meervoud: haiku of haiku's) is een vorm van Japanse dichtkunst, geschreven in drie regels waarvan de eerste regel vijf, de tweede regel zeven en de derde regel weer vijf lettergrepen telt.

Haiku's schrijven heeft verdraaid weinig te maken met schaken, maar de reden dat ik het er toch even over wil hebben is dat er een paar jaar geleden, in de 'coronatijd' een initiatief werd genomen op schaaksite.nl: "De voor ons liggende uitdaging is haiku’s te maken over het schaakspel en alles wat daarmee samenhangt. We zullen ze schaiku’s noemen. Dit is nog geheel onontgonnen terrein!" (Zie het artikel op schaaksite.nl.)

Ik besloot om ook een haiku in te zenden. Gewoon zomaar. Omdat er haiku's bestaan zullen we maar zeggen. Moeilijk vond ik het eigenlijk niet. Het lastigst was het kiezen van de schaiku om in te zenden. Ik koos tenslotte voor deze:

O, oude schaker
ooit telde alleen de winst
nu ben je wijzer

Misschien een beetje triestig, maar volgens mij ook niet wanhopig. Zoals alle ingezonden schaiku's werd ook deze geplaatst. Verder heb ik er niet meer naar omgekeken en er ook jarenlang niets meer over gehoord. Totdat ik er enige tijd geleden door de initiatiefnemer van destijds, Teun Koorevaar,  op werd gewezen dat mijn schaiku was opgenomen in een boek met de titel: "Schaken, zoveel meer dan een spel!" De ondertitel luidt "Invloed van mindset en leeftijd op je speelsterkte". En in hoofdstuk zes: "Wanneer is je houdbaarheidsdatum als senior schaker verstreken?", is mijn haiku geciteerd als... Hm, ja, als wat eigenlijk? Ondertitel? Lyrisch devies? Motto? Kernspreuk? Adagium? Zinspreuk? Zeggen jullie het maar...

Daar staat-ie dan... De schaiku van haiku-dichter Willem Platje. De poëet die aan slechts één pseudo-japans gedichtje genoeg had om wereldberoemd te worden in de schaakwereld van Dubbeldam en omstreken. Onzin natuurlijk, dacht ik, tot ik ontdekte zelfs als lichtend voorbeeld te worden gebruikt op een website met haiku's. Daar trof ik namelijk het volgende aan:

gij, domme dammer
met veertig schijven schrijft ge
daiku’s, geen schaiku’s

naar een idee van Willem Platje, Dordrecht

Wel, dat is nog eens aardig. Een daiku met ideeën-bronvermelding richting de grootmeester zelf... Ik wist niet dat ik het in me had, jonge vriend.

Maar laten we even tot de harde realiteit terugkeren. Ik laat de haiku's voortaan maar over aan de echte Japanse dichters, of de ware taalmeesters van elders. Ik besluit met een hele aardige haiku voorzien van een titel, wat overigens niet gebruikelijk is:

Geen Haiku

vlinder in de trein
mijn god dacht ik als daar maar
geen haiku van komt

(uit: 'Het glimpen van de welkwiek', 2001
Ilja Leonard Pfeijffer)

 
De korte bespreking van de partijen in de vijfde ronde van de najaarscompetitie 2025 van De Willige Dame:

Een Bird-opening 1.f4 bij Pieter Hofstee versus Dick Korteland, waarin Pieter al direct in het begin met 6.e5 de betere stelling had kunnen krijgen. Die kreeg hij later toch toen Dick een combinatie inzette, die hem weliswaar een paard en een pion opleverde, maar die hem wel een toren kostte. Toen daar later nog het verlies van pion e5 bijkwam begon het er al somber uit te zien voor Dick. Pieter neemt met drie uit drie nu de eerste plaats op de ranglijst over van Dick. (Pieter Hofstee - Dick Korteland 1−0)

 
Nadat Wim Platje na de eerste drie zetten van John van Waardenberg de kans kreeg om de dames te ruilen, en dat ook deed, stond al snel vast dat hij weinig trek had in weer een uitputtend avondje schaak. De heren hadden de avond tevoren namelijk in Rotterdam tegen Erasmus 3 in lastige partijen naast elkaar gezeten en zaten nu tegenover elkaar. Verder dan wat dreiging van John op de damevleugel, in de kiem gesmoord door Wim, kwam het niet. Wit bood al vlot remise aan. Zwart vond dat wel best. (Wim Platje - John van Waardenberg ½−½)

 
Pearl Uyttenhove schreef ons het volgende naar aanleiding van zijn partij tegen Jisk Liemburg: "In ronde vijf neemt Jisk Liemburg plaats achter de witte stukken. Onder het genot van een zwarte koffie besluit hij op zet drie tot een speculatief pionoffer. Ik graai schaamteloos de ongedekte e-pion, maar Jisk heeft dynamische compensatie in de vorm van een halfopen e-lijn en ontwikkelingsvoorsprong. Ik heb minder ruimte, maar geen verzwakkingen. Na stukkenruil op e3 heb ik het loperpaar, Jisk een elastisch centrum met pionnen op e4 en d4 en een halfopen f-lijn. Hij kan zijn ontwikkelingsvoorsprong verzilveren door aan een aanval op mijn koningsstelling te bouwen.

Het juiste idee is hier lang rokeren en dan de g- en h- pion naar voren beuken. Maar daar maakt Jisk een opeenhoping van positionele fouten. Hij rokeert kort in een koningsstelling die met pionnen op g2 en h3 en een ontbrekende f-pion een grote gatenkaas is. Het opspelen van de witte b- en c-pion verliest kostbare tempi, waardoor ik alle tijd hen om mijn stukken in positie te brengen voor een tegenaanval.

Wit neemt veel risico met een 'rooklift' van zijn toren naar f3. Te veel risico. Dan breek ik uit met een opmars van mijn f-pion de witte stukken lopen elkaar in de weg en Jisk dreigt minimaal een kwal te verliezen zonder uitzicht op een actief plan. Jisk gelooft het nu wel en we gaan analyseren." (Jisk Liemburg- Pearl Uyttenhove 0-1)

 
In een Engelse partij kwam witspeler Cor Paans wat beter uit de opening dan Fons Claessen. Na enig ruilen van lichte stukken stond er rond de twintigste zet een gelijkwaardige stand op het bord. Nadat ook de dames waren geruild werd het eindspel met voor ieder zes pionnen en een toren remise. Fons: "Wit stond beter met twee pionnen aan de damekant, tot er een geruild werd." Cor: "In onze partij ging het gelijk op en werd er veel geruild. Een echt voordeel werd eigenlijk niet bereikt. De partij duurde uiteindelijk 47 zetten. Toen werd er remise overeengekomen. (Cor Paans - Fons Claessen ½−½)

In een Damepionspel openden Jan Siebelink en Piet Schuller rustig. Op de veertiende zet speelde Piet zijn toren van de achterste rij op naar e6 en dat was niet goed. In tweede instantie profiteerde Jan daarvan, won een pion op e5 en verkreeg groot, voor Piet tenslotte te groot, voordeel. (Jan Siebelink - Piet Schuller 1−0)

 
Onze virtuele 'speelster-invalster bij oneven aantal spelers' Connie Komen blunderde al vroeg in de opening een stuk weg tegen Koos van Dalen. Connie kwam dat niet meer te boven, Koos wel. (Koos van Dalen - Connie Komen 1−0)

In een Philidor, maar dan met de witte stukken, raakte de met zwart spelende Ton van de Breggen in de opening een paard kwijt aan Willem Weerdesteijn en kwam dat uiteindelijk niet meer te boven. (Willem Weerdesteijn - Ton van der Breggen 1−0)

De nieuwe ranglijst en een overzicht van de uitslagen vind je via "Intern" ⇒ "Ranglijst".
Alle foto's van deze ronde kun je zien bij "Intern" ⇒ "Foto's".
Reacties zijn altijd welkom. Plaats ze helemaal onderaan bij "Een reactie plaatsen". Je e-mailadres wordt niet zichtbaar bij de publicatie.

Sponsor van deze ronde:

Willem Weerdesteijn - Speler van De Willige Dame