"Grootheid verraadt zichzelf." (William Shakespeare)
RONDEVERSLAG | Doorgaans komen de grote meesters niet zo vaak in aanraking met de vele kleine meesters die de schaakwereld rijk is. Bij een simultaan kan dat bijvoorbeeld het geval zijn, maar dat is ook werk dat wordt beloond en dan moet de grootmeester de nabijheid en de onhebbelijkheden van de kleinmeesters maar op de koop toenemen.
In het schaken is iedereen gelijk, maar omdat sommigen op het schaakbord duidelijk veel gelijker zijn dan anderen, klopt er van de bewering vooraan in deze zin geen moer. Schakers zijn niet gelijk en grote meesters kunnen zich nu eenmaal uit zelfbehoud niet met elke kleine meester inlaten. Niet altijd kan de grootmeester zich echter aan een ontmoeting met de kleinmeester onttrekken en juist dan ontstaan soms de vermakelijkste verhalen.
Het hoeft ook niet altijd een ontmoeting aan het bord te zijn natuurlijk. Gewoon in het openbaar vervoer kan ook: De Peruaanse schaakmeester Esteban Canal overkwam het eens dat hij in een volle tram tegen een naast hem staande dame aanbotste. Omdat hij in gedachten nog helemaal bij zijn laatste schaakpartij was, ontsnapte hem de opmerking "J'adoube!". Tot zijn stomme verbazing kreeg hij als antwoord: "Ach, u bent een schaker! Maar dan zou u toch moeten weten dat u "J'adoube" van te voren had moeten zeggen!" (Als een schaker een schaakstuk recht wil zetten op het bord moet hij dat aankondigen door J'adoube of "Ik raak aan" te zeggen. red.)
Soms laat de status van de kleine meester in het dagelijks leven de grote meester geen keus: François Philidor, beroemd schaker uit de 18e eeuw, gaf schaakles aan koning Lodewijk XVI. Na een paar maanden wilde de koninklijke leerling wel eens weten hoe het met zijn speelsterkte stond. Philidor antwoordde diplomatiek: "Sire, er zijn drie categorieën schakers: zij die niet schaken, zij die slecht schaken en zij die goed schaken. Uwe majesteit heeft het al tot de tweede categorie gebracht!"
De ergernis die ontstaat vanwege geluidsoverlast door toeschouwers kennen we allemaal: Een bekende schaker raakte in een toernooipartij eens in grote moeilijkheden. Bovendien ergerde hij zich ook steeds meer aan het gemompel en gefluister van toeschouwers om zich heen. Tenslotte wendde hij zich kwaad tot de man die het dichtst bij hem stond zei met een stem vol irritatie: "Wie schaakt er hier nu eigenlijk, u of ik?" Heel gevat antwoordde de toeschouwer: "Godzijdank bent u dat meneer!"
Het komt voor dat de onwetendheid groot is en er het een en ander uitgelegd moet worden: Bij het wereldkampioenschap schaken in 1993 zei een medewerkster van een dagblad tegen de Duitse grootmeester Stefan Kindermann dat ze ook wel met schaken zou willen beginnen, als de prijzen altijd zo hoog zouden liggen als daar in Baden-Baden. Bij Monopoly was ze tenslotte ook altijd erg goed en won ze vaak. Hierop verduidelijkte Kindermann haar: "Mevrouw, als u met schaken zou aantreden tegen een grootmeester is dat ongeveer hetzelfde als met Monopoly tegen Dagobert Duck!"
Een enkele keer is een kleinmeester uiteindelijk de grootmeester in zekere zin te slim af: Toen Wilhelm Steinitz al wereldkampioen was speelde hij nog vaak snelschaakpartijen om geld in een Londens café, meestal om een Engels pond. Tot zijn beste ‘klanten’ behoorde een rijke Engelse zakenman, die niet goed kon schaken en daarom steeds verloor. Nadat dat zo wekenlang was doorgegaan, zei een vriend van Steinitz hem dat hij niet steeds moest winnen: zijn tegenstander zou er wel eens genoeg van kunnen krijgen en zo zou hij zijn beste klant kwijt raken. Steinitz was het daarmee eens en besloot zijn volgende partij te verliezen. Hij liet zijn dame instaan en toen zijn tegenstander dat na zes zetten eindelijk zag en de dame sloeg, gaf Steinitz meteen op en zette de stukken klaar voor de volgende partij. Maar daarvan wilde zijn partner niet weten. "Ik heb de wereldkampioen verslagen!!" riep hij, rende het café uit en werd daar nooit meer teruggezien!
Ook bij De Willige Dame zijn sommige schakers gelijker dan andere, maar dat hoeft niet altijd tot een overwinning van de gelijkste van de twee te leiden. Lees het hieronder maar in de partijverslagen van de zesde ronde:
Jisk Liemburg schrijft over zijn partij tegen koploper Wim Jongeneel het volgende verslag: "De Anderssen-variant van de Morphy-verdediging van de Spaanse opening. O, die? Ja, die!! Dat lees je als je het naspeelt op Lichess. Kenmerkend is de zet d3. Verder door mij ingegeven uit voorzichtigheid: Wim Jongeneel is toch wel een heel wat sterkere schaker. We speelden de partij in de zijkamer en dat was heel wat rustiger dan al die herrie van het plebs. Uiteraard was het ook wat rustiger, omdat Wim Platje er niet was. Zwart ontwikkelde vlot en kwam alras met Lc5. En na beider rockade en hoekjeschuiven deed ik Le3, hetwelk Stockfish niet zo geweldig vond. Dus zwart ruilde de loper op c5 tegen die op e3 en wit kwam met een dubbelpion te zitten. Op zet 13 ontwikkelde Wim de loper naar b7 terwijl Le6 toch wel beter was. Wat later had wit enig voordeel kunnen krijgen met Ph4 om daarmee op de koningsvleugel wat rampen te stichten, maar zijn focus lag te veel op de damevleugel. En daar had zwart de opmars van d3 naar d4 moeten stoppen door te slaan en dat detie niet, dus kon doorgeschoven worden naar d5 en in het centrum stond het toen alvast vast. Wat verder naar de zijkant werd het ook steeds vaster gezet en op zet 26 bood Wim remise aan." (Elk halfje dat Wim verliest is al bijna sensationeel te noemen. Knap gespeeld van Jisk. red.) (Jisk Liemburg - Wim Jongeneel ½−½)
In een Slavische partij verloor Fons Claessen na de fout 13.e4 een pion. Toen daar even later nog een pion bij ging komen en de stelling verre van comfortabel geworden was hield hij het voor gezien. (Fons Claessen - John van Waardenberg 0−1)
Van de partij tussen Pearl Uyttenhove en Hans Nunnikhoven is helaas niets anders aan de overlevering prijsgegeven dan de uitslag: remise. (Pearl Uyttenhove - Hans Nunnikhoven ½−½)
Han van Gorkom stuurde ons zoals hij het noemde "hierbij een enkel woord van mijn partij" tegen Jan Siebelink: "Hoewel niet goed was het een spannende en boeiende partij. De eerste zetten leken op de Franse verdediging (knight variation), maar al vlug traden we buiten de paden van de theorie. Wat er in me opkwam toen ik 6.Lb5+ speelde... geen idee. Op het moment dat ik de zet deed, had ik al spijt. Zwart speelde c6 en ik kwam hierna onder druk te staan. Jan kreeg nu snel al zijn stukken in het spel, terwijl ik nagenoeg al mijn stukken nog op de achterste lijn had. Er volgde een lang gevecht om de open e-lijn, waarbij er van alles dreigde voor wit. Ook was een penning van een paard vervelend. Goed verdedigen van wit bracht hem rond de 30ste zet uit de problemen. Het was ook de laatste partij die nog bezig was en hier werd besloten tot remise. (Han van Gorkom - Jan Siebelink ½−½)
Een knokpartijtje tussen een centraal opgestelde loper van Willem Weerdesteijn en de loper van Rob Truijens kostte Rob na een fout, hij zag even de ondersteunende zwarte dame van Willem over het hoofd, een stuk. Toen zwart ook nog via de open h-lijn begon op te stomen in de richting van de witte koning werd de stelling al gauw onhoudbaar. (Rob Truijens - Willem Weerdesteijn 0−1)
Cor Paans speelde met wit tegen Ton van der Breggen en meldt ons: "In mijn c4-partij tegen Ton ging het in de opening aardig gelijk op. Ton deed prima zetten en ik was een beetje te afwachtend. Ook na 17 zetten was er nog prima evenwicht. In de zetten 18-20 begin ik aardig de draad kwijt te raken. Waar ik het gewoon simpel had kunne houden en een dame voor een toren en een paard had kunnen winnen kies ik voor een "nog veiligere" voortzetting (domkop). Maar wat wel leuk was dat er inderdaad een stelling op het bord ontstond, die zo mooi was dat ik er een foto van wilde maken. Maar ja ik zat zo te klungelen met mijn telefoon dat ik het maar gelaten heb. Ik stond inmiddels ook al twee pionnen voor. Hoe dan ook, Ton kon niets meer doen, dat nog iets zou opleveren. En na vier zetten gaf hij het dan ook op." (Cor Paans - Ton van der Breggen 1−0)
Gijs van Willigen kreeg met wit Pieter Hofstee te bestrijden en na 1.e4 d6 ontstond de Pirc-verdediging. Overigens met zwart de favoriete opening van Gijs met de zwarte stukken. Een misser van Gijs na de gelijk opgaande opening had hem een stuk kunnen kosten, maar deze en de direct erop volgende kans liet Pieter aan zich voorbijgaan. Langzaam maar zeker kwam Pieter tegen de zich stug verdedigende Gijs in het voordeel. Een horizontale penning met een loper werd Gijs fataal. Een stuk terugslaan met de gepende pion deed de witte dame van het bord verdwijnen. Wellicht dacht Gijs dat je als je het zover hebt laten komen, je de gifbeker dan ook maar helemaal leeg moet drinken en gunde hij Pieter daarom het mat. (Gijs van Willigen - Pieter Hofstee 0−1)
Koos van Dalen speelde tegen Michel Verheij. Weten we dat ook weer, maar daar blijft het helaas dan ook bij. (Koos van Dalen - Michel Verheij 1−0)
De nieuwe ranglijst en een overzicht van de uitslagen vind je via "Intern" ⇒ "Ranglijst".
Reacties zijn altijd welkom. Plaats ze helemaal onderaan bij "Een reactie plaatsen". Je e-mailadres wordt niet zichtbaar bij de publicatie.