Ronde vier: “Een verrassende remise…” 2

"Het leven is een aanhoudende strijd." (Seneca)

RONDEVERSLAG | In het verslag van de vierde ronde komt slechts één remise voor. Dat gebeurt natuurlijk wel vaker, één gelijkspel en de rest allemaal beslissingen. Deze remise echter was toch wel een beetje bijzonder. Bij de voorlaatste zet stond de ene speler gewonnen. Bij de laatste zet de andere. Beiden hadden dus kunnen winnen. Dubbelwinst bestaat echter niet in het schaken. Hoe zit het eigenlijk met dubbelverlies?

Dat bestaat natuurlijk ook niet, maar de gedachten erover openden een laatje van een kast in mijn bovenkamer en daar trof ik het volgende aan: Ik heb eens gelezen dat er op het internet een vermakelijke discussie heeft gestaan over de lastige situatie die zich voordoet als twee schakers tegelijkertijd te kennen geven dat ze de partij willen opgeven. Naar verluidt heeft de bekende schaakhistoricus Ken Whyld (1926-2003) hierover de volgende anekdote opgetekend:

Twee deelnemers aan het kampioenschap van de Amerikaanse staat Wyoming in 1979 verklaarden precies tegelijk dat ze de partij opgaven. Beiden hadden daarvoor natuurlijk zo hun eigen redenen. De een was het van plan omdat hij zich in verloren positie bevond. (Tja, met opgeven heeft nog niemand ooit een partij gewonnen en opgeven kan altijd nog vind ik.) De andere speler had echter last van gewetensbezwaren. Niet dat hij gewetensbezwaren had tegen het spelen van schaak, want dan zou hij natuurlijk niet hebben gespeeld, maar omdat hij eerder in de partij een zet had gedaan, maar onmiddellijk daarna besefte dat dat een grote en fatale vergissing was geweest. Omdat zijn tegenstander op dat moment even afwezig was en er ook verder niemand in de buurt was die het zou hebben kunnen zien, had hij de zet teruggenomen en daarna een andere gedaan.

Op het internet vraagt een lezer zich af wat er in zo’n geval dient te gebeuren. Met andere woorden: wiens overgave gaat nu voor? Moet je bijvoorbeeld het punt aan de jongste speler geven, omdat die als hij wat ouder zou zijn geweest en wat bedachtzamer, wellicht nog even de tijd zou hebben genomen alvorens op te geven? Ik voel er zelf wel voor om iedereen met de voornaam Wim, Willem, William, Guillaume of Guillermo zonder verdere discussie het punt toe te kennen of anders wint degene met de smerigste schoenen dan wel de persoon die het meest op zijn voorhoofd heeft gekrabd tijdens de partij. Een fervente neuspeuteraar komt vanzelfsprekend niet voor de winst in aanmerking en degene die voortdurend de stukken in het midden van de velden zet al helemaal niet.

Whyld heeft heel waarschijnlijk in zijn berichtgeving de namen van de betreffende schakers niet bekend gemaakt en ook op het internet is het onmogelijk gebleken om de namen van de spelers te achterhalen en dat is misschien maar goed ook...

Toch is het onbevredigend dat we niet weten wat er toen besloten is. Aangezien dubbelverlies net als dubbelwinst niet mogelijk is, lijkt het Salomonsoordeel dat er dan maar tot remise besloten moet worden voor de hand te liggen, maar ik neig er toch toe om degene die de regels heeft overtreden, hier een eufemisme voor "heeft valsgespeeld", met een nul te bestraffen. In het schaken speelt valsspelen aan het bord waarschijnlijk helemaal geen rol, maar in de media denkt men daar hier en daar heel anders over. Niemannd kan daar iets zinnigs over zeggen...

Zeven partijen werden er in de vierde ronde van de najaarscompetitie 2022 gespeeld. Hierbij de wedstrijdkarakteristieken:

 
Koploper Wim Platje sprak er al over in zijn verslag van de derde ronde: "Met drie overwinningen op rij gaat Wim prima van start in de najaarscompetitie, maar aan de horizon doemen reeds kanonnen, donderwolken en ander onheil op." Hij doelde met "kanonnen, donderwolken en ander onheil" natuurlijk op zijn tegenstander in de vierde ronde: Wim Jongeneel. We zullen hier de heren voor het gemak maar Wim Jongeneel en Wim Platje noemen, want Wim P. en Wim J. is nogal een gedoe en alleen de achternamen Jongeneel en Platje klinkt wel heel onpersoonlijk.

Het werd een Spaanse partij met Wim Jongeneel aan de witte zijde van het bord: 1.e4 e5, 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6, 4.La4 Pf6 5.d3, de Anderssen-variant. Zo werd er rond 1850 al gespeeld, dus van een nieuwtje was geen sprake. Al voor de opening voltooid werd was er een flinke schermutseling in het centrum. Vrezend voor pionverlies zag Wim Platje zich, overigens onterecht, gedwongen de rokade op te geven door met de koning op e7 terug te slaan. Dat was de inleiding tot een lange periode van initiatief voor Wim Jongeneel die een bestorming met zijn pionnen op de koningsvleugel begon. Wim Jongeneel had duidelijk de beste papieren en leek ook te gaan winnen tot een schaakje met een pion niet de beste zet bleek te zijn. Wim Platje greep zijn kans en na goed verdedigend werk leek de stelling houdbaar. Het einde was echter wonderbaarlijk. Ik weet niet of wonderbaarlijk wel het juiste woord is, maar het was zeker wel merkwaardig, ook enigszins opvallend, behoorlijk verbazingwekkend, misschien zelfs verbijsterend, ietwat verrassend en tevens een tikje miraculeus. Met 26.Txd4 pakte Wim Jongeneel een pion. Wim Platje dacht dat hij die toren niet kon nemen, omdat daarna de witte dame beide zwarte torens tegelijkertijd onder vuur zou kunnen nemen. Dat was inderdaad zo, maar via een tussenschaak met de dame en de daaropvolgende gedwongen dameruil zou het Wim Platje torenwinst en het punt opgeleverd hebben. De zet die hij wel deed zag er ook goed uit, maar toch bood hij remise aan. Wim Jongeneel nam dat aanbod aan in de veronderstelling dat zwart beter stond. Het elektrobrein besliste achteraf evenwel iets heel anders. Wit stond namelijk op zijn beurt gewoon gewonnen. (Wim Jongeneel - Wim Platje ½−½)

 
Piet Schuller haalde tegen Pearl Uyttenhove met 1.b3 de Nimzowitsch-Larsen-aanval maar weer eens van stal. Met twee gefianchetteerde lopers en met paarden op e2 en d2 zag na enige zetten zijn stelling er harmonisch en robuust uit. Er stond Pearl dan ook een lange en taaie strijd te wachten. Met 10.f4 zette Piet echter een serie afruilen in werking, die voor hem ongunstig, onder meer door een dubbelpion, uitpakten. Even later pikte Pearl door een onachtzaamheid van Piet een pionnetje mee en verzekerde hij zich van het bezit van het loperpaar. Toen er nogmaals twee witte pionnen naar Pearl overliepen en de dames werden geruild was het een kwestie van tijd. Na veertig zetten vond Piet het mooi geweest. (Piet Schuller - Pearl Uyttenhove 0−1)

 
In het treffen tussen Pieter Hofstee en Hans Nunnikhoven kwam een Engelse partij op het bord. Beiden bouwden de partij rustig op en bij de overgang naar het middenspel was de stand in evenwicht. Met 17.Txc6 bracht wit een voor mij onbegrijpelijk kwaliteitsoffer in stelling. Hij stond plompverloren prompt verloren. Zwarts reactie, 17...fxe3 was ook niet de beste en trok de stand weer in evenwicht, maar wit weigerde te berusten in een gelijke stand en gaf met 18.Pxe5 alles weer uit handen. Er volgde nog een hele serie afruilen, waarbij Pieter toen de rook was opgetrokken een stuk achter bleek te staan. Dat was voldoende voor de zwarte winst. (Pieter Hofstee - Hans Nunnikhoven 0−1)

 
Een Philidor in de voorhand, dat wil zeggen dat wit de Philidorverdediging speelt, betekent dat we Gijs van Willigen aan de witte knoppen hebben zien zitten draaien. Omdat ook Fons Claessen er iets dergelijks met zwart tegenover zette kregen we een heel behoudend partijtje voorgeschoteld. Ook in deze partij ging het vanaf zet 17 even los en aan het eind van de eerste klap was de daalder in de vorm van een pion voorsprong voor Fons, maar alleen maar omdat Gijs een pion liet staan die hem gelijkspel zou hebben kunnen opleveren. De zet die hij wel deed kostte hem direct een loper, waarna even later ook nog een paard naar Fons' kant van het bord verdween. Er waren nog wel aardig wat zetten nodig alvorens Gijs tot opgave kon worden gedwongen, maar na 44 zetten was het wel genoeg. (Gijs van Willigen - Fons Claessen 0−1)

Helaas was het notatieformulier van de partij tussen Koos van Dalen en John van Waardenberg op de helft van het aantal zetten onleesbaar geworden door teveel doorhalingen. Zet 27 van zwart was niet meer te ontcijferen en ook de reconstructie van de partij lukte niet goed meer. Gespeeld werd een driepaardenspel inclusief een schijnoffer van Koos, waarin John door een kleine onnauwkeurigheid van Koos een pionnetje kon buitmaken. Koos bood fanatiek verzet en John had er tot laat in de avond een flinke dobber en een hele kluif aan om Koos te verslaan. Dat lukte dus uiteindelijk na 54 zetten. (Koos van Dalen - John van Waardenberg 0−1)

 
Over zijn partij tegen de langzamerhand aan kracht winnende Michel Verheij merkte Cor Paans na de wedstrijd op: "Terugkijkend kan ik zeggen dat we (vermoedelijk) ongeveer evenveel foute zetten hebben gedaan. Michel deed het overigens prima. Een overmoedige aanval met zijn paard op de damevleugel deed hem echter de das om. (Om welke das het precies gaat wordt momenteel nog onderzocht. red.) Door zijn zet b5 kon het paard niet meer terug naar dat veilige veld, raakte vervolgens ingesloten en ging verloren." Dat kostte Michel uiteindelijk de partij. (Cor Paans - Michel Verheij 1−0)

Aan Ton van der Breggen was de eer voorbehouden om de omgekeerde simultaan te mogen spelen vanwege onevenheid der deelnemers. Braaf noteerde hij op zijn DWD-notatieformulier dat hij met de witte legers zou optrekken tegen de troepen van Connie. Deze competitie heet de virtuele tegenstandster echter Willie, maar dat mocht de pret niet drukken. Op het bord verscheen de Italiaanse variant van het Vierpaardenspel, waarin Ton al snel een pion voorkwam. De voorsprong breidde zich gestaag uit tot drie pionnen in de plus, maar net toen Ton definitief de winst naar zich toe wilde trekken blunderde hij zijn dame weg. De winst ging echter desondanks naar Ton, want zijn tegenstanders waren namelijk in de loop van de partij zo onzorgvuldig met hun bedenktijd omgegaan, dat ze de tijd overschreden. (Ton van der Breggen - Willie Damen 1−0)

De nieuwe ranglijst en een overzicht van de uitslagen vind je via "Intern" ⇒ "Ranglijst".
Alle foto's van deze ronde kun je zien bij "Intern" ⇒ "Foto's".
Reacties zijn altijd welkom. Plaats ze helemaal onderaan bij "Een reactie plaatsen". Je e-mailadres wordt niet zichtbaar bij de publicatie.

Sponsor van deze ronde:

Erik Brok - Speler van De Willige Dame