"Vrouwen kunnen niet schaken" (Hein Donner)
RONDEVERSLAG | Vrouwenschaak stelde in Donners tijd niet veel voor. Zijn opvatting was ondubbelzinnig: 'Vrouwen kunnen niet schaken. En als je het mij vraagt, zullen ze het ook nooit leren'.
Toen hem in een ingezonden brief werd verweten dat 'hij discrimineerde en vergeten was negers aan zijn stelling toe te voegen', antwoordde hij: 'Deze mevrouw heeft het niet goed begrepen. Negers kunnen best schaken, maar negerinnen kunnen het niet. Dat is het nu juist.' *)
Zijn verklaring voor dit fenomeen was daarentegen minder ondubbelzinnig: 'Zoals bekend is de vrouw in ieder opzicht aan ons mannen superieur. Fysiek is zij sterker. Door haar groter geduld zal zij in de eeuwige uitputtingsslag tussen de seksen altijd als winnaar te voorschijn komen. Zij kan logisch denken, wat bij mannen zelden voorkomt. De vrouw heeft een beter geheugen. (...) De vrouw is doelmatiger en doelbewuster. De vrouw is intelligenter in begrijpen van anderen'. Niettemin is er, volgens Donner, één ding dat vrouwen missen om goed te kunnen schaken en dat is: intuïtie. Meer dan door logisch denken was schaken volgens hem het resultaat van 'een snuffelend-graaiend zien'. In dit tasten in het duister moest de schaker volledig op zijn gevoel afgaan.
Je kunt dat soort opvattingen als niet meer van deze tijd beschouwen, maar het blijft vreemd dat het niveauverschil tussen het mannen- en vrouwenschaak zo groot blijft. Dat mannen in de sport harder trappen, sneller slaan of hoger springen dan vrouwen is een fysieke kwestie. Maar waarom zouden vrouwelijke hersenen minder geschikt zijn voor het schaakspel dan mannelijke hersenen?
Toch vind je onder de honderd beste schakers ter wereld tot op de dag van vandaag maar één vrouw. Je kunt moeilijk volhouden dat zoiets komt, omdat vrouwen niet genoeg mogelijkheden krijgen om in het spel uit te blinken. Er zijn aparte competities en er is een apart wereldkampioenschap voor vrouwen, enzovoort.
Eigenlijk vormen die aparte competities alleen maar een vernederend getto. Statistisch gezien had er allang een vrouwelijke wereldkampioen schaken moeten zijn. **)
Mijn favoriete schaakster is nog steeds Judit Polgar. (Foto boven) Ze stond van jongs af bekend om haar agressieve, aanvallende speelstijl. Al op haar twaalfde speelde ze mee op grote, internationale toernooien (met de mannen dus). Op haar vijftiende behaalde ze als jongste persoon ooit de titel van grootmeester, waarmee ze het record van Bobby Fischer brak. Ze deed mee aan het wereldkampioenschap en op haar hoogtepunt stond ze achtste op de wereldranglijst. Haar stijl werd geroemd als woest aanvallend.
Rond de eeuwwisseling ging ze positioneler spelen en werd ze nog sterker. In dat jaar eindigde ze als 2e in het Corus-toernooi en won ze het Essent-toernooi, voor Aronian, Sokolov en Karpov. Tot op de dag van vandaag heeft geen vrouw ooit een rating gehad die hoger was dan die van haar: 2735. Gary Kasparov, Nigel Short, Viswanathan Anand, maar ook de huidige wereldkampioen Magnus Carlsen – Judit Polgar heeft ze allemaal wel eens verslagen.
Ze is evenwel nooit wereldkampioene bij de vrouwen geworden. De reden is simpel. Ze deed gewoon niet mee. Ze zou op haar sloffen hebben gewonnen, maar haar familie besloot dat Judit zich zou richten op het algemene kampioenschap, terwijl haar zussen Susan en Sofia zouden proberen wereldkampioen bij de vrouwen te worden. Susan slaagde daarin.
Dat vrouwen wel kunnen schaken weten we bij De Willige Dame maar al te goed. Zoals het er nu in de interne competitie voor staat lijkt Naomi Snikkers niet te stuiten en stevent ze recht op haar xste titel af (ik vraag haar nog wel hoe vaak ze inmiddels kampioene bij DWD is geworden), maar ook haar zus Tabitha was al een keer titelhoudster.
Toch wel apart, maar ook verklaarbaar als we even de statistieken erbij halen: van alle schakers bij de RSB is 6,7% vrouw (junioren meisjes inbegrepen), van alle seniorenschakers bij de RSB is slechts 1,9% vrouw. Maar bij De Willige Dame, schaaksociëteit zonder jeugdafdeling, is maar liefst 8,7% vrouw en dat is dus meer dan 4½ keer zoveel als bij de gemiddelde regioclub!
Statistisch bezien is het dus niet zo heel verwonderlijk dat er bij onze vereniging vaker een vrouw kampioen wordt dan bij andere clubs. Bij ons zijn er immers gewoon veel meer. 🙂
**) Bewerking door Wim Platje van een column van Max Pam Volkskrant 7 juli 2015
De Gesloten Tarrasch-variant van het Frans kwam op het bord in de partij tussen Naomi Snikkers en Pieter Sandijck. Pieter week als eerste van de gebaande paden af met 8..a5. 14..Pa5 van Pieter was niet de sterkste zet en Naomi zette een batterijtje op met 15.Ld3 en 16.Dc2. Pieters reactie met g6 luidde eigenlijk al zijn ondergang in. De meeste zwarte stukken stonden naar bleek op de verkeerde vleugel. De witte koningsvleugelpionnen stoomden op en nadat de g-lijn voor de witte torens was geopend was er geen houden meer aan.
Jisk Liemburg over zijn partij met zwart tegen Tabitha Snikkers: "De opening was het Geweigerd Damegambiet met c6. Voor die variant is er ook nog een naam, maar die weet ik niet meer. In elk geval hebben we, uit het hoofd en zonder naslagwerken, de theorie zo'n tien of meer zetten gevolgd. Daarna was het feest. Tabitha kon meermalen, volgens Stockfish de volgende dag en volgens Naomi direct na de partij, een winnende voortzetting kiezen. Maar dat deed ze niet, gelukkig. In uiteindelijk gelijke stand bood wit na allerlei afruil remise aan en zwart accepteerde."
Johan Went over zijn partij met zwart tegen Koos van Dalen: "Is het altijd een voordeel te weten dat de tegenstander wel eens opent met een offer? Niet altijd. Het blijft toch uitkijken. En dat was nodig. Een stuk tegen twee pionnen in een slechte stelling. In dit geval waren rust en kalmte geboden en voldoende. De partij duurde nog best lang!"
Gijs van Willigen ontmoette Ton van der Breggen. Met wit nam Gijs in een open spel het initiatief. Ton overzag pionwinst en blunderde direct daarna zijn dame weg. Gijs kreeg daarna tactische kansen om de partij snel te beslissen, maar moest eerst nog kwaliteitsverlies toestaan. De materiële voorsprong was echter te groot. Zelfs toen er nog een paard van Gijs sneuvelde was dat niet voldoende om Ton weer in het zadel te helpen. De partij eindigde na een foutje van Ton in mat met loper en dame.
Voorzitter Cor Paans over de laatste twee partijen van de avond: "Om kwart voor elf waren er nog slechts nog twee partijen aan de gang: John van Waardenberg tegen Willie Damen en Cor Paans tegen Pearl Uyttenhove en dat betekende dat Cor en Pearl van de partij tussen Willie en John nog wat moesten zien te maken. Want hoewel John op de vierde zet al zijn mogelijkheid tot rokeren verloren had, was hij in de partij prima teruggekomen. Toen Willie ook nog een stuk zou gaan verliezen gaf Cor het namens Willie op.
Daarna werd het wel heel rustig. Cor en Pearl waren inmiddels van tafel veranderd, opdat Petra de spullen klaar kon zetten voor het ontbijt in de consistoriekamer. Cor bood na de verhuizing Pearl remise aan, wat na enig denkwerk door Pearl aangenomen werd. In de analyse achteraf bleek dat Cor eigenlijk beter door had kunnen spelen, maar ja, zo gaan die dingen."
De nieuwe ranglijst en een overzicht van de uitslagen vind je via "Intern" ⇒ "Ranglijst".
Alle foto's van deze ronde kun je zien bij "Intern" ⇒ "Foto's".
Reacties zijn altijd welkom. Plaats ze helemaal onderaan bij "Een reactie plaatsen". Je e-mailadres wordt niet zichtbaar bij de publicatie.
Sponsors van deze ronde:
NN - Speler van De Willige Dame die onbekend wenst te blijven
Erik Brok - Speler van De Willige Dame