Ronde 7: “Vertrouwen en dergelijke” 4

"Zelfvertrouwen is twee derde van het succes." (Ralph Waldo Emerson)

RONDEVERSLAG | Vanwege de ziekmelding van de wedstrijdleider op de ochtend van de speeldag moest de secretaris, vanaf hier weergegeven met "ik", deze keer de indeling doen voor ronde zeven. Nu was het al een tijd geleden dat ik met het Sevilla-programma een indeling had gemaakt, maar wat oefenen op mijn eigen computer 's middags thuis deed het zelfvertrouwen al snel toenemen.

Vanwege de mogelijkheid van een laptop die het wel eens zou kunnen begeven (gebeurt mij weer natuurlijk, zul je altijd zien) nam ik voor de zekerheid ook maar een kruistabel mee. Je weet maar nooit. Kun je toch nog in uiterste nood een indeling op papier maken. Als je alle mogelijke obstakels van te voren uit de weg kunt ruimen en voorbereid bent op alle Murphy's in de wereld ga je vanzelf  met het nodige zelfvertrouwen aan de gang.

Dat zelfvertrouwen bezit ik in veel mindere mate als ik tegen mensen speel die ik niet ken. Ik zie altijd halve grootmeesters aan de overkant zitten met een onuitputtelijke openingskennis en een feilloze eindspeltechniek. Grootmeesters hoeven natuurlijk in het algemeen geen gebrek aan zelfvertrouwen te hebben. Zeker als ze tegen de modale schaker spelen, in een simultaan of zo. Toch zullen ze op een enkeling na allemaal wel een tegenstander kennen, een "Angstgegner", waar ze niet vol vertrouwen tegen aantreden.

Zelfvertrouwen hebben is dus een goede zaak, maar waar gaat dat zelfvertrouwen, dat overtuigd zijn van jezelf over in arrogantie, in eigendunk en eigenwaan? Wanneer verwordt zelfvertrouwen tot hoogmoed en inbeelding? Wanneer doet iemand laatdunkend en wordt hij in al zijn opgeblazenheid een pedante, pretentieuze kwast vol verbeelding en zelfoverschatting? (De voorgaande drie zinnen komen ook in het volgende Nationale Dictee, dus doe er je voordeel mee.)

In de schaakwereld zijn van het bovenstaande voorbeelden te over. Allereerst over overtuigd zijn van jezelf op goede gronden:

Na het schaaktoernooi in Zürich in 1959 gaf wereldkampioen Michail Tal een simultaanséance. Toen die afgelopen was kwam een van de deelnemers, blij dat hij gewonnen had, naar hem toe. In het gesprek dat volgde meldde Tal: "Ik had op de 17e zet iets veel beters kunnen doen!" "Herinnert u zich onze partij dan?" vroeg zijn tegenstander verbaasd. Er was namelijk tijdens de simultaanvoorstelling aan zo’n 40 borden gespeeld. Toen was het de beurt van Tal om zich te verbazen. "Of ik me onze partij herinner? Ik herinner me ze allemaal!" Hij pakte vervolgens een stuk papier en schreef ze uit zijn hoofd allemaal op... Ja, daar bewijst Tal natuurlijk heel simpel dat het gewoon waar is wat hij beweert. "Ik herinner me ze allemaal! Kijk maar..." Hij heeft alle recht overtuigd te zijn van zichzelf.

Zelfvertrouwen kan ook verkeren in hoogmoed of zelfs arrogantie, zoals in enkele van de onderstaande anekdotes, hoewel de humor niet altijd ver weg is:

In de laatste ronde van het kandidatentoernooi in Bled-Zagreb-Belgrado (1959) speelde Michail Tal (USSR) tegen Pal Benko (VS). Tal had, gezien de stand op de ranglijst, aan remise voldoende en stelde dat na twaalf zetten dan ook voor. Benko weigerde en de partij ging verder. Tal kwam beter en uiteindelijk gewonnen te staan en... maakte remise door eeuwig schaak. Tegen de verbaasde journalisten zei hij: "Als ik wil winnen van Benko, dan win ik en als ik remise tegen Benko wil maken, dan maak ik remise!" Geen last van een gebrek aan zelfvertrouwen dus, maar wel een tikje arrogant.
Interessant is verder dat in deze partij de Amerikaan een zonnebril had opgezet om zich tegen de 'hypnotiserende' blik van Tal te wapenen. Volgens de overlevering wist Tal van Benko's voornemen en zette hij op een gegeven moment in de partij óók een zonnebril op. Het gevolg was dat beiden tenslotte hun bril afzetten en de partij 'gewoon' voortzetten.

Tijdens een toernooi werd aan Wilhelm Steinitz (wereldkampioen (officieus) 1866-78 en (officieel) 1886-94) gevraagd hoe hij zijn kansen inschatte om het toernooi te winnen. Hij moet daarop hebben geantwoord: "Ik heb de beste vooruitzichten de eerste prijs te winnen, want iedereen moet tegen Steinitz spelen, alleen ik niet!"

Wereldkampioen Aljechin liep eens tijdens een wandeling door Parijs een café binnen om wat te drinken. In dezelfde ruimte werd ook geschaakt. Hij toonde enige belangstelling en het duurde niet lang of hem werd door een van de schakers gevraagd om een partij te spelen. Aljechin ging akkoord. Ze gingen zitten en zetten de stukken in de beginstelling. "Ik geef u een toren voor", zei Aljechin. "Maar waarom dan?", vroeg zijn tegenstander enigszins geërgerd. "U kent mij helemaal niet!" En Aljechin antwoordde prompt: "Daarom juist!"

Een collega-grootmeester ontmoette Bobby Fischer na de match tegen de Rus Mark Taimanov, die door Fischer met 6-0 was gewonnen. "Wat vind je van Taimanovs spel?" vroeg hij Bobby. Fischer moest in die tijd helemaal niets hebben van de Russen en antwoordde niet zonder venijn: "Ik heb gehoord dat hij heel goed piano speelt!"

Een jonge schaakmeester vroeg eens aan een collega: "Wat denk je, is schaken kunst, een sport of tijdverspilling?" "Dat hangt er vanaf", luidde het antwoord, "wie er speelt. Als Kasparov speelt is het kunst, als ik schaak is het sport en als jij schaakt is het tijdverspilling!"

Er zullen er vast bij De Willige Dame wel geweest zijn, die ronde zeven vol zelfvertrouwen zijn begonnen....

 
Aan de bovenkant van het klassement was er in de zevende ronde de krachtmeting tussen de twee grote favorieten voor de titel. Hans Nunnikhoven zette met wit Wim Jongeneel het Spaans voor. Met 3... a6 en 6...Lc5 ontweek Wim de paden van de oude hoofdvariant met Le7. Hans koos ervoor het centrum te sluiten met d5 en zo werd het een behoedzame strategische partij. Na dameruil oefende Wim wat druk uit op de damevleugel en met 29.bxa5 bracht Hans zich een beetje in de problemen. Wim kreeg daardoor de wat betere stelling, maar kon het voordeel niet uitbuiten. Op de 35ste zet werd de vrede getekend. (Hans Nunnikhoven - Wim Jongeneel ½−½)

 
Ook Wim Platje schotelde zijn tegenstander een Spaans potje voor. John van Waardenberg maakte er met 3...d6 een Steinitzverdediging van. Het werd een partij vol met verborgen tactische wendingen. Met 11.h3 nodigde Wim John uit om een loper te offeren, maar die ging daar wijselijk niet op in. De opmars 14.e5 werd door John niet op de beste manier afgehandeld en dat kostte hem een pion op d6. Daar had hij het bij kunnen laten, maar hij koos voor de tegenaanval. Wim pikte daardoor nog een pion mee op c7 en die werd eigenlijk de winnaar van de avond. Na een stukoffer, waarvan Wim na het uitvoeren ervan even spoken zag, dat John niet mocht accepteren, maar dat wel deed, was het na 23.Db8, met steun van de pion op c7, vrijwel meteen uit. (Wim Platje - John van Waardenberg 1−0)

 
1.e4 d6 2.d4 Pf6 3.Pc3 c6 is de Pytel-Czechvariant van de Pircverdediging. Het is ook Pearl Uyttenhove met zwart in optima forma. Kalm aan. Fortje bouwen. Tegenstander geen kans geven. Ruben Schilt voltooide de opening niet eens en begon meteen te hakken waar dat mogelijk was. Nadat de spaanders in het rond waren gevlogen was het resultaat dat beiden met twee torens, een licht stuk, een loper voor Pearl en een paard voor Ruben, en zeven pionnen al vroeg aan het eindspel begonnen. De stelling van Pearl was wat beter met name door een dubbelpion bij wit. Dat Ruben de pion op d4 zomaar liet slaan was jammer, want dat kostte hem uiteindelijk de partij. Pogingen om een pion te laten promoveren zouden uiteindelijk in het voordeel van zwart gaan uitvallen. (Ruben Schilt - Pearl Uyttenhove 0−1)

De partij tussen Piet Schuller en Jisk Liemburg wordt door Jisk beschreven: "Een bizarre opening, waarna zwart maar moeizaam het voordeel kon verzilveren. Dat kenmerkt in één zin deze langdurige partij. Op zichzelf is een eerste zet als b2-b3 niet zo vreselijk bijzonder. Echter met name na de vierde zet in de partij maakte wit er een chaos van, culminerend in stukverlies op de veertiende zet. Het leek er op dat wit daarna pas echt begon te schaken. Vlot werd zwart, in zijn behoefte om de voorsprong vast te houden, best wel vastgezet. Het nam wat tijd, maar uiteindelijk vond zwart de opening aan de damevleugel en kon met altoos afruilen het punt zeker stellen. Ditmaal met de laatste bus naar huis." (Piet Schuller - Jisk Liemburg 0−1)

 
Gijs van Willigen snoepte Ton van der Breggen (wit) in een Philidor-verdediging al na vijf zetten een pion af. Toch had Ton gauw thuis kunnen zijn met een vol punt als hij een kleine combinatie naar stukwinst had gezien. (12.exf6) Toen wit vergat om een stuk terug te slaan en dus een stuk achter bleef ging alles voor Gijs verder op rolletjes. Toen ook de witte dame geruild moest worden voor een toren was het punt voor Gijs. (Ton van der Breggen - Gijs van Willigen 0−1)

Geen nieuws uit het wilde westen over de partij tussen Fons Claessen en Pieter Hofstee. Behalve dan de uitslag. (Fons Claessen - Pieter Hofstee 0−1)

 
Een keurig symmetrisch vierpaardenspel sierde in de aanvang van de partij het bord tussen Rob Truijens en Michel Verheij. Rob, die met wit speelde, won als snel een pion en kreeg een prachtige stelling. Na achttien zetten leek niets een vlotte winst voor wit in de weg te staan. Maar wat onbesuisde offers om de zwarte koningsstelling open te breken hadden geen enkel ander effect dan dat wit twee stukken achter kwam te staan. Rob gaf niet op slaagde er in de lange partij in om de stukken terug te winnen. Na 62 zetten was de stand potremise, maar een verkeerd plan van Michel in het eindspel bracht toch Rob tenslotte de volle winst. (Rob Truijens - Michel Verheij 1−0)

Koos van Dalen koos de witte stukken om zijn partij tegen Willie Damen te spelen. Koos zette met 1.e4 2.Lc4 3.b4 een soort van Pools Loperspel met Orang-Oetanachtige trekjes op het bord, maar veel succes had hij er in eerste instantie niet mee. Na een wel heel vreemd loperoffer zag de witte stelling er al na negen zetten uit als een ruïne. Rond de dertigste zet echter slaagde Koos erin om de achterstand terug te brengen tot een gelijke stand. Daarna sneuvelden achtereenvolgens bij Willie nog twee pionnen en een loper en tot overmaat van ramp overschreed zij/hij ook nog eens de tijd. (Koos van Dalen - Willie Damen 1-0)

De nieuwe ranglijst en een overzicht van de uitslagen vind je via "Intern" ⇒ "Ranglijst".

Reacties zijn altijd welkom. Plaats ze helemaal onderaan bij "Een reactie plaatsen". Je e-mailadres wordt niet zichtbaar bij de publicatie.

Sponsor van deze ronde:

NN - Speler van De Willige Dame die onbekend wenst te blijven