Ronde 5: “Over onder, boven en beneden” 2

"Het leven is als het zingen van een lied dat je niet gerepeteerd hebt."
(Josh Whedon)

RONDEVERSLAG | De vijfde ronde startte niet zonder hindernissen. In de kapel was er een uitvoering van een koor. Dat gebeurt wel vaker, maar er was deze keer veel meer publiek dan verwacht. Op ongeveer twintig mensen was gerekend, maar voor mijn gevoel waren het er minstens 234.

Kun je nagaan wat dat voor een problemen opleverde voor de aantallen te frituren bitterballen. In ieder geval was natuurlijk in afwachting van de kooruitvoering de speelruimte nog met luisteraars bevolkt en daarom hadden we een late start. Tot die tijd stonden veertien schakers dicht opeen gepakt in de kerkenraadskamer te wachten. Jassen nog aan, want de kapstokken stroomden over, en de mutsen nog op om dezelfde reden. Een aandoenlijk groepje miserabelen. Aan alle ellende kwam echter zoals altijd net op tijd een einde. Ergens na half negen konden de eerste centrumpionnen dan eindelijk worden opgespeeld.

Waar vroeger nog wel eens de ijle engelenstemmen van alten en sopranen de gewelven van de kapel streelden was er nu een wat groter en steviger koor dat de zetten vergezeld deed gaan van het betere stampwerk. Niet bevorderlijk voor de concentratie natuurlijk, maar komaan, niet op alle stukken zout strooien zullen we maar zeggen. Opeens zette het koor een canon in die me heel bekend voorkwam. De titel kende ik niet, maar de melodie had ik kennelijk ooit eens opgeslagen. Omdat ik wist dat er iets als 'über unter Oberammergau" in de tekst zat gaf een zoekopdracht op het internet me een paar dagen later uitsluitsel. De titel van de canon (in het Duits 'Kanon', niet te verwarren met 'Kanone', wat kanon betekent) was "Heut' kommt der Hans zu mir". En meteen werd me ook duidelijk waar ik het moet hebben gehoord. Cabaretière Brigitte Kaandorp heeft het wel eens als afsluiting in een van haar shows gebruikt, ook al heet de canon daar "Heut' komt der Hans zu Haus". (Hier vind je de link.)

Je komt zo lezendeweg wel wat onverwachte en opmerkelijke zaken tegen. Zouden ze bij het koor eigenlijk wel weten dat de vroegste verifieerbare tekst van deze vrolijke canon in gedrukte vorm te vinden is in het in 1937 verschenen "Liederblatt der Hitlerjugend" van Georg Stumme? In dat licht bezien zal er een aantal jaren later triest genoeg nogal eens een gesneuvelde Hans naar huis gekomen zijn of misschien wel helemaal niet.

De tekst van "Heut’ kommt der Hans zu mir"? Komtie:

Heut’ kommt der Hans zu mir, freut sich die Lies’. ('Vandaag komt Hans naar mij', verheugt Lies zich.)
Ober aber über Oberammergau,
Oder aber über Unterammergau,
Ob er aber überhaupt nicht kommt, das is net g’wiss. (Of hij misschien überhaupt niet komt, dat is niet zeker.)

Dat is natuurlijk de bedoeling: Ein Zungenbrecher. Een tongenbreker. Deutlich artikulieren.  Oberammergau, bekend van de 10-jaarlijkse passiespelen ligt, overigens net als Unterammergau, in Zuid-Duitsland (Beieren), 20 km van Garmisch-Partenkirchen en de Oostenrijkse grens. Ik herinner me dat als je in de buurt van München zuidwaarts rijdt, je de plaatsen Oberhaching en Unterhaching passeert. Heb je nu eenmaal in de bergen, een ober en een unter. Heb je in dit platte land van ons natuurlijk minder. Eigenlijk ken ik in Nederland alleen Boven-Leeuwen en Beneden-Leeuwen. Er is wel een Boven-Hardinxveld, maar een Beneden-Hardinxveld ontbreektt. Wel een Bovenkarspel, maar geen Benedenkarspel. Wist u dat er vijf Bovenstreken zijn? Je hebt: Bovenstreek in Drenthe, Bovenstreek in Midden-Groningen, Bovenstreek bij Westerlee, Bovenstreek in Westerwolde en Bovenstreek bij Winschoten. Maar van een Benedenstreek is geen spoor te vinden.

Met Hoog en Laag zijn er wel meer tweelingen: Hooge-Zwaluwe en Lage-Zwaluwe, Hooghalen en Laaghalen. Met Nieuw en Oud zijn er natuurlijk ook veel plaatsnamen: Nieuwe Pekela en Oude Pekela, Nieuw Beijerland en Oud Beijerland of Nieuwe Tonge en Oude Tonge...

'Hans komt vandaag naar mij', verheugt zich Lies.
Hoge, lage, Oude Pekela,
Lage, hoge, Nieuwe Pekela,
Of hij echter nu nog overkomt, weten we niet.

Zo, nu sinds vandaag ook een Nederlandse versie erbij. Waar een lied tijdens het schaken toe kan leiden... Zelden zoveel onzin opgeschreven. Wel Dubbeldam. Geen Enkeldam... Stoppen! Kun je nagaan hoe gemakkelijk de concentratie je verlaat. Nog een mazzel dat Fons Claessen er ook last van had. Een te snelle zet na een grote fout van mij had hem een punt kunnen opleveren...Tijd voor de wedstrijdverslagen:

 
De ruilvariant van de Caro-Kann verliep gedurende de opening rustig en gelijkwaardig tussen Wim Jongeneel met wit en Dick Korteland. Het middenspel gaf echter een gestaag oplopend voordeel voor Wim Jongeneel te zien. Steeds versterkte hij zijn stelling een beetje en voerde de druk op tot Dick zich genoodzaakt zag de kwaliteit te geven. Een toren op de zevende rij zou Wim ook nog een pion gaan opleveren, maar zover liet Dick het terecht niet eens meer komen. (Wim Jongeneel - Dick Korteland 1−0)

 
Wim Platje maakte er Spaans van tegen Fons Claessen. Via de Steinitzverdediging belandden de spelers in de Berlijnse verdediging. De eerste kans op succes werd gemist door Wim. Een pion en een verijdelde rokade had hij voor het grijpen, maar hij deed het niet. De tweede kans op een heel sterke koningsaanval liet hij ook liggen. In plaats daarvan nam hij een pion, maar te snel zetten van Fons voorkwam dat hij Wims dame had kunnen inrekenen en de partijwinst had kunnen bijschrijven. Weliswaar had Wim een pion voor in de slotstelling, maar Fons had voldoende compensatie door een wat actievere toren. (Wim Platje - Fons Claessen ½−½)

 
Er tekende zich een sensatie af in de partij tussen Piet Schuller en Pearl Uyttenhove. In een Indische opening had Piet een stelling in elkaar geknutseld die de eerste 20 zetten van de partij minstens gelijkwaardig was aan die van Pearl. Toen Pearl met volkomen onverwacht een toren wegblunderde en er ook nog twee pionnen ten faveure van Piet verdwenen, was Piet zomaar aan de winnende hand. Er volgde een lange periode van ogenschijnlijk doelloos heen weer schuiven. Net nadat er verschillende matbeelden begonnen te verschijnen lukte het Pearl om de dames af te ruilen, maar met nog een paard voorsprong leek er voor Piet nog steeds niets aan de hand. Ineens moest Pearl hem erop wijzen dat zijn vlag was gevallen. Dat dat ook mogelijk was, was Piet even vergeten. Jammer Piet. (Piet Schuller - Pearl Uyttenhove 0−1)

 
Jisk Liemburg meldde na zijn partij: "Onder het genot van een fraai zangconcert, waar honderden bezoekers op af waren gekomen, mochten we dit keer dus niet in de kapel schaken, maar mocht ik wel genieten van een potje tegen Cor. Best al lang geleden, dat we tegen elkaar mochten. Cor mocht graag de Caro Kann toepassen en hij had zwart, dus mocht ik aantreden (met de witte stukken) tegen deze door zwart gekozen opening. 1. e4 c6 dus, en graven in de herinneringen mocht niet baten, hoe verder nu? Na 2. Pf3 d5 was een lichte vereenvoudiging wellicht aangebracht, dus vermocht ik te kiezen voor de ruil der pionnen (3. exd5 cxd5). Bij het naspelen op Lichess mocht ik op het scherm lezen, dat 3. Pc3, 3. d3 en 3. e5 beter scoren, het zij zo.
Cor speelde nogal behoudend, zo kwamen Le7 en Ld7 in plaats van Ld6 en Lg4 op het bord. Ofwel wit mocht wat ruimte nemen en wat druk zetten. Zwart verzuimde om vanaf en inclusief de 9de zet het witte paard op e5 te slaan en gaf op de 12de zet onnodig een kwaliteit weg. Cor overzag een matdreiginkje en moest een pion offeren om dit mat af te wenden. Uiteindelijk sloeg na dameruil de witte aanval door en mochten nog eens twee pionnen worden ingenomen."

Cor Paans was vanzelfsprekend minder te spreken over z'n partij: "Een vlaag van verstandsverbijstering. In een gelijk opgaande stelling, doe ik in zet 11 mijn paard naar h5. Dat was al niet slim, maarrrrr ik dacht toen dat ik een reuze plan had. In zet 12 slaat Jisk mijn loper op d7. Er is niets op tegen dat ik dat paard met mijn dame neem. Dat had ik vooraf ook al in mijn hoofd, maar ik denk een aanval te zien, dat ik voor een toren, paard en loper win. Tsja dat was wel ff in droomland, want dat aanvalspaard raak ik gewoon kwijt natuurlijk. Daarna maak ik ook nog een fout zodat Jisk mijn h pion kan meenemen. Nog een zetje of 10 doorgeploeterd maar kansloos natuurlijk." (Jisk Liemburg - Cor Paans 1−0)

 
In een omgekeerde Philidor was het de met zwart spelende John van Waardenberg die de opening beter speelde dan Gijs van Willigen. Dat resulteerde dan ook in een betere stelling. Het verdere verloop in kort bestek: 13...Dxc3, John won zijn eerste pion. 22...Txd3, John won zijn tweede pion. 24...Txc3, John won zijn derde pion. Na verdere stukkenruil kon John uiteindelijk zijn c-pion laten promoveren. (Gijs van Willigen - John van Waardenberg 0−1)

In een Schotse opening vergat de met wit spelende Ton van der Breggen even dat er een loper op b5 instond. Koos van Dalen nam het cadeau vriendelijk in ontvangst. Even later zat er een lekje in een combinatie en dat kostte Ton nog een stuk. Toch werd er doorgespeeld en zowaar mondden allerlei kleine pesterijtjes van Ton uit in het terugvorderen van maar liefst vier pionnen. Toen daar nog een stuk bij kwam was de stand materieel weer gelijk en stelden de spelers zich met een half punt tevreden. (Ton van der Breggen - Koos van Dalen ½−½)

Jan Siebelink kwam voor het eerst bij De Willige Dame kijken om te zien of het daar wat voor hem was. Het werd meer dan alleen indrukken opdoen. Jan kon direkt meespelen. Hij nam de plaats in van simultaanontvanger Willie Damen en speelde tegen Michel Verheij. Het lijkt erop dat we in Jan een geduchte tegenstander bij de sociëteit krijgen. In een door Michel aangenomen Damegebiet bleek dat het verdedigen van de gambietpion vaak ten koste gaat van een gezonde en tijdige ontwikkeling van de stukken. De rokade van zwart werd verhinderd, stukken bleven buitenspel staan, er onstonden gaten in de stelling en tenslotte volgde ook nog mat op f7. (Jan Siebelink - Michel Verheij 1−0)

De nieuwe ranglijst en een overzicht van de uitslagen vind je via "Intern" ⇒ "Ranglijst".
Alle foto's van deze ronde kun je zien bij "Intern" ⇒ "Foto's".
Reacties zijn altijd welkom. Plaats ze helemaal onderaan bij "Een reactie plaatsen". Je e-mailadres wordt niet zichtbaar bij de publicatie.

Sponsor van deze ronde:

Jan Lokhorst - Oosters tapijtenhuis
Korte Breestraat 32
3311 ND, Dordrecht
078-6140167
06-10113217
donderdag t/m zaterdag 9:00 - 17:00