|
SCHAAKKLOK VAN DORDTSE FIRMA H. KOOPMAN bron: www.svpegasus.nl 17.10.2007 |
||||
|
Schaker
Goedkoop van de Zwolse vereniging PEGASUS kon op de clubavond van zijn
vereniging de Dordtse klok van toen kopen voor
twintig euro. Zijn gevoel is haast geschiedenis. De secretaris van Pegasus schrijft zijn verhaal op en op
wwww.tomsschaakboeken.nl verdient de KOOPMAN-klok
een ereplek: Het is dinsdagavond even na elven. De
magere opkomst van leden op de club heeft er
hedenavond, de avond na Pasen, mede aan toe bijgedragen dat nu, op dit
voor schakers betrekkelijk vroege uur, reeds alle partijen beëindigd zijn. Gezamenlijk zitten we aan een tafel: De
voorzitter, de competitieleider, de penningmeester, enkele niet
bestuursleden, waaronder de materiaalman (hij is
verantwoordelijk voor de stukken, borden en schaakklokken) en ik na te bomen
over de dingen die geen keer meer nemen. De gespeelde partijen worden
besproken. De een heeft een jonge - , de ander een oude borrel voor zich op
de tafel staan. Weer anderen zijn van Frieschen bloed en drinken Beerenburg.
Sommigen drinken gewoon een biertje. Slechts een enkeling drinkt Palm. Plots, doch subtiel, verandert de voorzitter van
onderwerp: Schaakklokken. Schaakklokken zijn meerdere malen een onderwerp van
gesprek geweest op de afgelopen jaarvergaderingen. Er waren toen leden die in
de gedachtewisselingen daarover nadrukkelijk pleitten tegen het gebruik van
analoge klokken in dit digitale tijdperk. De vereniging, arm als zij
financieel gezien was en is, had daar toen geen geld voor (een digitale klok
bedraagt meer dan het dubbele van de aanschafkosten van een nieuwe analoge
klok) en de voorzitter, regent als hij is geweest in zijn arbeidsverleden,
suste toen subtiel de gemoederen.
Daarom verbaasde me het ook zo dat juist hij net
dit onderwerp te berde heeft gebracht, maar zijn mededelingen daaromtrent
beluisterende betreft het hier een goedkopere variant van de digitale klokken
die wordt aangeboden door de Bond.
Zelf hoef ik niet per se
met een digitale klok te spelen. Ik opper dan ook dat de charme van de
analoge klokken die de club rijk is mij wel bevalt en dat ik voor een oude
klok nog wel een 20 Euro op tafel wil leggen. Deze klokken worden immers
nimmer meer gebruikt bij wedstrijden. De materiaalman pakt de sleutel van de
kast waar de materialen zich bevinden en keert weder
met de drie oudste klokken die de vereniging rijk is. Ik leg een biljet van
20 Euro op tafel en kies een van de drie klokken buiten dienst. Naast mij
zijn er nog twee andere leden die voor dezelfde prijs een ander exemplaar
kopen. Gefabriceerd door de fa. H. Koopman aan de Voorstraat 59 in Dordrecht.
Prachtig handwerk van voor WO II. De penningmeester
schrijft tegen twaalven bonnetjes uit. Eén voor mij en één voor elk van de
twee andere kopers van een klok.
Advertentie uit een nummer van De
Schaakwereld uit 1940 Wanneer ik het prachtige, enigszins door de tand
des tijds getekende, donkerbruine hout aan alle zijden aanschouw lees ik aan
de onderkant: ‘GARANTIE van 29 Aug. 1939 tot 30 Feb. 1941.’ Ik ben
aangedaan, maar kan een glimlach niet onderdrukken. Februari schijnt dus
dertig dagen te hebben geteld vroeger. Deze wetenschap schijnt voor mij een
nieuw licht over het interbellum en de oorlogstijd. Daar hebben mijn ouders
nooit over gerept toen zij vroeger over hun jeugd spraken. Zelfs mijn
geschiedenisdocent heeft er nooit over gesproken tijdens de lessen over het
interbellum. Het leven is verassend en vol van steeds weer nieuwe
leermomenten. Wel mooi. Wanneer ik later met mijn trofee over de
Boerendanserdijk huiswaarts fiets geniet ik van het zojuist door mij
aangeschaft nostalgisch kleinood. Als ik een kwartier later thuis ben
aangekomen, zet ik de klok met twee uurwerken voor mij op tafel en luister ik
naar het getik der uurwerken: tikketikketikketikketikketikketik. Ik ervaar
het als zijnde bijna ongelooflijk dat dit fabricaat van de fa. H. Koopman uit
Dordrecht na bijna zeventig jaren nog steeds twee tijden wegtikt.
Met het oprukken der secondewijzers schrijden de tijden voort. Het rechter
uurwerk staat op tien voor half twee, de ander op even voor twaalf. De tijden tikken voor mij voorbij. Een klok, twee
tijden. Voor mij tikken, wanneer ik op één der knoppen druk, de tijden van
weleer één voor één analoog aan mij voorbij. Nostalgie is tijdloos. Ik sta op en loop naar mijn boekenkast. Van de
tweede plank van boven pak ik het exemplaar van “Het Historisch Jaarboek
van 1941 (deel I)” (op de twee planken daarboven staan de exemplaren uit
deze reeks jaarboeken van voor het interbellum) en ga op zoek naar 30
februari 1941. De datum staat er schuin gedrukt tussen aanhalingstekens in.
De enige mededeling die eronder staat, luidt: “Zie het Historisch Jaarboek
van 1939 (deel II, pagina 118. de datum 29
augustus).” Ik ben teleurgesteld en weet genoeg. Ik poets mijn tanden,
pak daarna mijn schaakklok, zet deze op het nachtkastje, en ga naar bed.
Onder de nostalgische tikken van een der uurwerken van voor WOII val ik
spoedig in slaap. Herco Goedkoop, 31 april 2006 Meer nieuws over s.v. Pegasus op: *) Het kleine venster in het midden is
een bronzen plaatje met daarop de letters PTT. De PTT deed in het verleden
veel aan bedrijvenschaak en de klok is mogelijk uit die inboedel afkomstig. RD |
||||
