De Nimzowitsj-verdediging
Deel 1 Een ode aan Arie Luca en Rob Klop meer schaak- en ander nieuws op www.tomsschaakboeken.nl |
|
|
05.05.10 Deze week overleed Arie Luca, die graag
in Sliedrechtse schaakkringen verkeerde.
Rob Klop, overleden in oktober 2007, had goed contact met hem. Jerry
vond een heel boeiend artikel van Rob in SCHAKEND SLIEDRECHT Nummer 2 van januari 2004, waarin hij zijn
bevindingen opgedaan in een thema-match met Arie Luca en de besprekingen na afloop,
heeft verwerkt.
Arie Luca ( 2010) en Rob Klop ( 2007) Aan de hand van de gespeelde partijen laat hij
de lezer zijn analytisch vermogen en zijn liefde voor het schaken zien. Arie
en Rob zijn bepaald niet vies van verrassende en ongewone zetten wat het
naspelen en nalezen tot een waar schaakfeestje maakt. De redactie van Schakend Sliedrecht schreef
destijds: Rob Klop is dit keer zijn winterslaap vergeten, want hij heeft
voor vele paginas gezorgd. Een prachtige prestatie van onze Prof.! Wij plaatsen hier het eerste deel resp. de
eerste partij, van dat artikel. De partij, het commentaar en de varianten
zijn ongewijzigd overgenomen. Wel zijn enkele diagrammen toegevoegd. Het geheel is omgezet naar de lay-out van
tomsschaakboeken. Wellicht dat de PGN- en LIVE-versies, die nog
in voorbereiding zijn, met een enkele aantekening van onze kant wordt aangevuld. We geven het woord aan Rob. tvb Wit: Arie Luca Zwart: Rob Klop Hieronder een verslagje van de ervaringen met de
Nimzowitsj-verdediging. Een systeem dat niet populair is, maar zeker niet
slecht is. Als oefenstof hebben Arie Luca en ik weer eens een themakampje gespeeld.
Mijn belangrijkste secondant was het boek 1.
Pc6! van Harald Keilhack en
Rainer Schlenker. De laatste is ook hoofdredacteur en uitgever van het
vreemde tijdschrift Randspringer. Een soort blad dat alleen maar vreemde
openingen behandelt. 1. e2e4 Pb8c6 2. Pg1f3 f7f5!? Diagram 1 Stelling na 2.
f5!? Het komt zelden voor dat iemand mij
een bijzonder offeridee laat zien in de vroege opening, waarvan ik niet of
slechts nauwelijks weet van heb. Gert-Jan van Vliet kwam op een gegeven moment
met dit idee. Het kwam me wat vaag bekend voor. Het is een soort rare neef
van het Lettisch gambiet. Deze zet is de kenzet van de Coloradoverdediging.
Een vreemd uitziende zet die wat dubieus overkomt. Ik kende het idee dus wel uit een ouder
boekje, maar vertrouwde het toen niet. Ook omdat het zo onbekend was. Maar er
zijn nu diverse spelers die hiervan een leuk wapen gemaakt hebben. Dus ik
besloot in deze kamp het maar eens te proberen. 3. e4ืf5 d7d5 4. Lf1b5 Vind ik zelf de meest logische zet.
Maar de leukste varianten ontstaan na 4. Ph4!? e5! en nu kan er iets volgen
als: 5. Dh5 g6 6. fืg6 Pf6 7.g7 Pืh5 8. gืh8D Dืh4 9. Dืh7 Pd4. Dit wordt de grondstelling genoemd van
de gambietvariant. Vooral deze stelling vindt Gert Jan schitterend. Het komt
zeer avontuurlijk maar wat dubieus over, maar er zijn diverse partijen
gespeeld vanuit deze stelling. Een geinige is: 10. Dืc7 Ld6 11. Dh7 Lf5
12. Lb5 Kf8 13. Dh8 Kf7 14. Dืa8 De4 15. Kf1 Pืc2 16. Dxb7 Kf6 17. Le2 Pf4! en wit geeft het op. Misschien niet geheel correct, maar
wel erg leuk. Juist dit soort partijtjes maakt het schaken zo leuk. 4. ...
Bc8ืf5 Diagram 2 Stelling na 4.
Lxf5 5. Pf3e5 Iets gebruikelijker is 5.d4. Maar in principe maakt dat weinig
uit denk ik. De zet 5. Pd4!? wordt ook wel eens gespeeld. De bedoeling kan
dan zijn 5. ... Ld7 6. Dh5!? g6 en nu volgt
op 7. Dืd5? Simpel
7.
Pf6! en wit verliest een stuk. Beter is 7. Pืc6 bืc6 8. De5 en zwart staat redelijk goed en heeft
geen problemen. 5. ...
Dd8d6 6. d2d4 Pg8f6 Volgens Keilhack en Schlenker is 6. . . . e6 niet zo goed wegens 7.c4! en nu geven
ze diverse varianten waarin wit goed komt te staan. Zelf vind ik ook andere
zetjes goed voor wit. Zoals 7.c3 (bedoeld om Q b4 te
verhinderen) gevolgd door 8.B f4 en wit staat duidelijk beter. 7. Pd1f3 Deze zet verraste mij erg. In mijn
boekje werden 7.c4, 7.00 en 7. P c3 behandeld. In
een boekje van Arie werd 7. Df3!? aangeraden. Waaruit maar weer blijkt dat er
diverse mensen in deze materie gedoken zijn. 7. ...
Lf5ืc2 Ik koos er maar voor om het pionoffer
aan te nemen. Ik vond dat wit na zowel 7.
Ld7, 7.
Lg6, 7.
g6 als 7.
Le4 duidelijk beter
stond. Toch eens aan Arie vragen wat zijn boekje er van vindt. Vooral omdat
hij om zijn volgende zet lang moest denken. 8. Pb1a3 Diagram 3 Stelling na 8. Pa3 Dus na lang nadenken gespeeld door
Arie. Ook 8.00 en 8. Pc3 waren kansrijke mogelijkheden. 1) Op 8. Dc3 was ik 8.
f5 9. Pืc6 Ld7!
van plan, waar na er bijvoorbeeld na 10. Pืa7 Tืa7 een
ongeveer gelijke stelling ontstaan is. 2) Na 8. 00 twijfelde ik aan 8.
a6 of eerst 8.
Lืb1 9. Txb1 a6. 8. ...
Lc2g6 Lang heb ik zitten twijfelen. 1) Ook 8.
Le4!? 9. Dc3 a6! zag er goed uit . Met 2) 8.
Lg6 heeft zwart een klein maar
duidelijk nadeel. Dit wordt veroorzaakt door de penning van de slechte B f8. 9. 00 Stelling 4 Stelling na 9. 0-0 Deze simpele ontwikkelingszet is wel
de beste. Ik hoopte op 1) 9. Pืg6 hืg6 (loperpaar voor wit en verkreukelde pionnenstelling), maar de stelling is erg listig. Na een
logisch idee als 10. Dd3 Pe4! is 11.f3 Pg3!
wel erg goed voor zwart. Ook na het betere 11. h3 e5!? wordt het minder
duidelijk. Na 12. dืe5?! Dxe5 13. 00 Ld6! 14. f4 Lc5 heeft zwart het betere spel. Ook op 2) 9. Dc3 (druk op veld c6) speel ik
9. . . . Pe4! en na 10. Lืc6 bืc6 11. Dืc6 Dืc6 12. Pืc6 e6 heeft zwart geen klagen, want ook na 13.
Pb5 a6! 14. Pืc7 Kd7 15. Pืa8 Kืc6 16. Lf4 Lb4 is zwart zijn problemen kwijt. Wit moet
zelfs oppassen. Kijk maar naar: 17. K e2 Tืa8 18. Thc1 Kb6 19. Tc7? Tf8! 20. Le5 Tืf2 Met een snelle winst voor zwart. 9. ...
a7a6 Diagram 5 Stelling na 9.
a6 Eigenlijk vind ik deze zet te traag.
Maar 1) 9.
e6?! (lucht voor de loper) 10. Pืc6 bืc6 11.
Pc4! is zeer vervelend, want 11.
Dd7
12. Pe5 wint voor wit. Ook 2) 9.
000?! 10. Pืc6! bืc6 11. Lf4! is zeer sterk. Want wit
zit op 2-1) 11.
Dd7? 12. La6! Kb8 13. Db3 Ka8 14. Db7 te hopen. Maar ook 2-2) 11.
.De6 12. Tac1! is zeer sterk,
want op 12.
cืb5 is 13.
Tืc7 Kb8 14. Tืe7 genoeg voor de winst. Maar ook 12.
Le8 13. La6 Kd7 14. Tfe1! geeft wit een winnende
aanval. Blijft over het alternatief 3) 9.
Pd7 10. Lf4! en ik zag niet hoe zwart zich kon los
worstelen. Ik wilde die penning van Pc6 zo snel mogelijk kwijt. 10. Lb5ืc6 b7ืc6 11.
Lc1f4 Lg6e4 Diagram 6 Stelling na 11.
Le4 Arie vond deze zet best raar, maar
andere zetten bevielen me niet. Ik heb ook zitten denken aan 1) 11.
Ph5!? 12. Pืg6 Dืg6 13. Lืc7 en zwart heeft verdedigingskansen.
Maar opeens zag ik het koele en sterke 12.R ac1! en nu faalt 12.
Pืf4?! op 13. Tืc6! Db4 14. Dxf4 met een vreselijke
sterke aanval. Het is prijsschieten voor wit. 2) 11.
Db4!? was wel een alternatief. Maar na 12. Pืc6 Dืb2 13. Tfb1! Lืb1 14. Tืb1 Dืa2 dacht ik na 15. Pb4 de dame kwijt te
zijn. Drie stukken en een dame tegen 2 nog niet ontwikkelde torens en twee
stukken (waarvan eentje onontwikkeld) leek mij onspeelbaar. Maar de computer
vindt het na 15.
Dืb1 16. Dxb1 Tb8! gevolgd door e7e5 nog best
meevallen. Ik denk dat het rekentuig nog gelijk heeft ook. 12. Df3h3 Mijns inziens de beste zet. Al
twijfelde Arie achteraf. Op de meeste andere damezetten was ik 12.
Ph5 van
plan. Voordeel is dat de Lf4 verdwijnen zal. Alleen na 12. Db3 was het beter
om 12.
Pd7 te spelen. Vooral bedoeld
om Tb8 met tempowinst te spelen. Maar na 13. Pืd7 Dืd7 14. Db7 Tc8 15. Tfc1 heeft wit toch wel het
betere spel. Ook na 12. Dc3 Ph5 13. Lg3(!) Pืg3 14. fืg3 heeft wit het betere spel al is het
nog niet echt duidelijk. Maar ik vertrouw de zwarte stelling niet. 12. ...
Pf6d7 Diagram 7 Stelling na 12.
Pd7 Ook 12.
g5!? 13. Lืg5 Tg8! Is een
mogelijkheid. Zwart heeft sterke tegenkansen door de druk op g2. Maar helaas
zag ik geen sterk plan na 13. Lg3! 13. Ta1c1 Gewoon simpel en sterk. Natuurlijk
hoop je dat wit de weg kwijtraakt na 13. Pd3 Dg6 met beter spel voor
zwart. Of 13. Pf7 Dืf4 14. Pืh8 Tb8 met onduidelijk spel, maar wit
moet vrezen voor Ph8. De tussenzet 13. f3 Lg6 en nu 14.
Tac1 is ook wel goed denk ik. 13. ...
Pd7ืe5 14. Lf4ืe5 Dd6g6 Diagram 8 Stelling na 14. Dg6 Ook deze zet verraste Arie. Mijn
eerste plan was 14.
Dd7 15. Dc3 Tb8 16. Dxc6 Dxc6 17.Tืc6 Tืb2 en wit staat een tikje beter. Totdat ik het sterke 15.Q b3! zag. Als nu verder gegaan wordt met 1) 15.
e6 16. D b7! (de pointe) Tc8 17. Tืc6 Lืa3 18. bืa3 0-0 19. tfc1 en wit staat praktisch op winst. Even dacht ik dat 2) 15.
Tc8!? 16. Db7 Ld3 (de
pointe) 17. Tfd1! Lb5 18. Pืb5 cืb5 redelijk standhield, totdat ik hier
de killermove 19. Tc6! zag. Zwart kan niets doen en wit plukt hem
kaal. 15. Le5ืc7 e7e5 Slechter is 15.
e6? 16. Tืc6 met duidelijk voordeel voor wit. 16. Lc7ืe5 Lf8ืa3 17. b2ืa3 00 Diagram 9 Stelling na 17.
0-0 Het is duidelijk dat wit beter staat. Maar de pluspion is niet
veel. Een groter probleem is de zwakte op c6 en a6. 18. Tc1c3 Om diverse redenen de beste zet. Elke
inval op de derde rij wordt verhinderd. Een verdubbeling op de c-lijn is mogelijk.
De switch naar de b-lijn is ook een optie. Na 1) 18. f3 Ld3! is het lastig voor wit om
verder te komen. Al staat hij wel beter. Ingewikkeld maar leuk is 2) 18. Tc5 Tf3! en nu is 2-1) 19. g3 Taf8! (dreigt Ld3!) erg
kansrijk voor zwart. Het beste lijkt nog 20. Dd7! T3f7! 21. Dืc6 Dg4 22. f4 De2 met eeuwig schaak. Dus dan lijkt 2-2) 19. Tืc6 beter en nu 19.
Txh3 20. Tืg6 Lืg6 21. gืh3 Tc8 en wit heeft twee pluspionnen maar
door de slechte pionnenstelling heeft zwart nog steeds remisekansen. 18. ...
Le4f5 Ik heb ook zitten denken aan 18. . . . Tf5!? en nu lijkt na 19. Tg3! Tg5 20. Txg5 Dืg5 21. De6 K h8 22. f3 Dg6 (wat anders)
23. Dืg6 Lืg6 24. Tc1 Tc8 25. Kf2 wit het betere spel te hebben. Volgens mij is het een kwestie
van tijd en techniek om de winst simpel binnen te halen. 19. Dh3g3 Dg6ืg3 20. h2ืg3 Welke zet er beter was weet ik niet. Maar zowel 20.fืg3 Txg3 als 20. Lืg3 zijn goed genoeg voor een wit voordeel. 20. ...
Lf5d7 21.
Tf1b1 Tf8f7 22.
Tb1b7 h7h5 Diagram 10 Stelling na 22.
h5 Het is duidelijk dat wit een groot
voordeel heeft. Zwart heeft geen goede zetten. De partijzet geeft zwart lucht
en hij hoopt wat te kunnen doen op deze vleugel. 23. a3a4 Verraste mij wel, maar volgens mij
levert elk plan wit een duidelijk voordeel op. Of hij nu 23. Tf3, 23. Tcb3,
23. Tc7, 23. f3 of 23. f4 speelt. 23. ...
g7g5 Deze zet doet nog iets. Het plan 23. . . . a5?! lijkt me niets na 24.R c5 en wit zal zonder moeite winnen. Ook het passieve 23. . . . B e8 stond me niet aan, vooral niet na
het simpele 24. Tcb3. 24. a4a5 Ld7e8 Nu toch deze akelige en passieve zet,
maar ik zag niets beters. 25. Tc3b3
Ta8a7 Diagram 11 Stelling na 25.
Ta7 Lange tijd was mijn plan 1) 25.
Kh7 26. Tb8(!) Tืb8 27. Tืb8 Te7 28. Ta8 c5! (de pointe) 29. Tืa6 c4 30. Kf1 c3 31. Ke1 La4, maar na simpel 32. f4 g4 33. f5 zag ik niet hoe zwart de boel kon
keepen. De witte mogelijkheden zijn voor de hand liggend en sterk. Ook 2) 25.
.Tc8 2-1) 26. Tืf7 Kืf7 27. Tb7 Ke6 28. Tb6 Ta8 heb ik overwogen. Nu is het minder
duidelijk. Maar veel beter is hier 2-2) 26. Tb8! Tืb8 27. Tืb8 Te7 en vergelijk het maar weer met de 25.
Kh7 26. Tb8! variant. Zwart staat hopeloos
verloren. 26.
Tb7b8 Tf7e7 27. g3g4!?
h5ืg4 Diagram 12 Stelling na 27.
hxg4 De laatste zet van Arie verraste me wel weer. Hij kiest een
lange afwikkeling die wit een duidelijk voordeel geeft. 28. Tb3g3 Ta7b7 29. Tb8ืb7 Te7ืb7 30. Tg3ืg4 Tb7b5 31. Tg4ืg5 Kg8f7 32. Tg5g7 Kf7e6 Arie vond hier 32.
f8 wat logischer, maar ik zie na 33. Ta7 Tืa5 34. a3 gevolgd door 35. Ld6 een duidelijk gewonnen stand voor wit. 33. g2g4 c6c5 De enige troef van zwart. 34. f2f4 c5ืd4 Diagram 13 Stelling na 34.
cxd4 Ik had liever 34.
. c4 gespeeld, maar 35. f5! is vervelend. 35. Le5ืd4 Tb5ืa5 Lange tijd besteed aan 35.
Tb4!? maar na 36.f5! Kd6 37. Lb6 d4!? 38. f6 d3! 39. Le3 Tb1 40. Kf2 Tb2 41. Kf3 zag ik geen kansen op behoud voor
de zwarte kleur. 36. f4f5
Ke6d6 37. g4g5 Ta5ืa2 Materieel staat het weer gelijk, nu
de stelling nog. 38. Tg7h7 a6a5 39. g5g6 Ta2a4 Oorspronkelijk was ik 39.
a4 van plan, maar na 40. Ta7! zag ik
geen goede redding tegen 41. g7. 40. Th7h6
Kd6d7 41. Th6h4
Ta4b4 Ook na 41.
Tc4 42. Kf2 a4 43. Ke3 staat wit op winst. 42. Kg1f2 Diagram 14 Stelling na 42. Kf2 42. ...
a5a4 Een idee is de koningswandel met 42.
K c6 43. Ke3 Kb5 44. Th8! Kc4 45. Tืe8 Tb3 46. Kf4 Kืd4 en zowel 47. g7 als 47. f6 zullen
winnen. Ook 43.
Tb3 (een pointe van 41.
Tb4 boven 41. Tc4) 44. Kf4 jaagt de witte
koning de goede kant op. 43. Kf2e3 En zwart gaf het op. 10. 1) Na 43.
. Tb3 44. Kf4 wint wit eenvoudig. 2) Taaier lijkt 43.
Tb1 maar na simpel 44. Th7 Kd6 45. Ta7 of 45. Th8 wint wit weer simpel. Blijft over direct 3) 43.
a3 44. R h7 Kd6 45. Ra7 en nu leidt 3-1) 45.
Ta4 46. Tืa4 Lืa4 niet tot een renise eindspel van ongelijke lopers, omdat 47. g7 gewoon uit is.
Zwart moet spelen 3-2) 45.
Tb3 46. Kf2! (minder duidelijk is 46. Kf4 Tb4) 46.
Tb2!? (ook 46.
Tb8 47. g7! verliest), maar na 47. Lืb2 aืb2 48. Tb7 Ke5 49. Tืb2 Kืf5 50. g7! Lf7 51. Tb8 wint wit weer. Vervolg in deel 2 |
|