Rubriek 100 jaar geleden

Het schaakjaar 1916

Partij Capablanca – Janowski New York 1916

schaak- en ander nieuws op www.tomsschaakboeken.nl

08.12.15 tvb

Het was een mager schaakjaar, 1916.

De Eerste Wereldoorlog had een eind gemaakt aan zo goed als alle internationale schaak-activiteit.

Het begon al met het beruchte toernooi in Mannheim 1914, “Das Unvollendete Turnier, dat halverwege, op 1 augustus bij het begin van de gevechtshandelingen, moest worden af-gebroken. Heel wat buitenlandse deelnemers werden geïnterneerd, waaronder Aljechin en Bogoljubow.

“Boggie” is daar toen maar gebleven, al was het hem mogelijk om in 1925 het grote toernooi in Moskou te winnen.

In mijn plakboeken zit nog een partij Bogoljubow – Haje Kramer uit 1954(!), in Duitsland gespeeld.

New York 1916

Dit toernooi wordt ook wel het RICE MEMORIAL CHESS TOURNAMENT genoemd. Wie was deze meneer Rice?

Hij was in elk geval de “uitvinder” van het Rice-gambiet, een variant van het Koningsgambiet. Hij financierde toernooien waarin uitsluitend dit gambiet werd gespeeld. Hij was niet onbemiddeld en bereidde ook het toernooi in 1916 voor, dat bedoeld was als een viering van het 20-jarig bestaan van zijn geesteskind. De opening van dit toernooi was voorzien voor 8 januari 1916.

Echter, op 2 november 1915 overleed Professor Isaac L. Rice; een slag voor het Amerikaanse schaak. Niettemin besloot de familie Rice de wensen van de overledene tot op de letter uit te voeren en de weduwe zond prompt een bedrag van $ 1.000 aan de organisatie.

Uit waardering voor de overleden Rice kreeg het toernooi nu de titel Rice Memorial Chess Tournament.

Deelnemers

Het toernooi telde 16 – meest Amerikaanse – deelnemers. Twee spelers springen er uit en bepaalden ook het verloop van het toernooi, Capablanca en Janowski. Capablanca hoefde niet van ver te komen – Cuba – maar Janowski, die er op gebrand was mee te doen, moest uit Europa komen. De scheepvaart was niet zonder gevaar en het werd duidelijk dat Janowski niet op tijd zou kunnen arriveren. De start van het toernooi werd enkele dagen uitgesteld tot het veld compleet was.

Toernooi en -boek

We zullen hier niet het hele toernooi met u doornemen. Capablanca won en Janowski werd tweede, gevolgd door Chajes, Kostic en Kupchik.

Er is een toernooiboek verschenen edited by P.W. Sergeant, dat in 1968 in de serie B.C.M. Classics Reprint onder nummer 8 opnieuw is uitgegeven. Een afbeelding van dit boekje is hierboven weergegeven.

Partijfragment

In de eerste partij tussen Capablanca en Janowski deed zich een merkwaardig moment voor. Janowski gaf op in een remisestelling. Maar het was niet eenvoudig te zien dat er remise in zat. Hieronder volgt een fragment van deze partij.

http://www.chesshistory.com/winter/extra/rice.html

http://www.svpromotie.nl/oud/Artikelen/ARTICLE107.html

Op de site van Sv. Promotie is o.a. het interessante artikel te lezen, waarvan we de eerste regels hier bijvoegen
Schoonheid geprijsd door Ruurd Kunnen

A grotesque monument to a rich man’s vanity (the Oxford Companion to Chess)

Professor Isaac Leopold Rice (1850-1915) was een jurist, gespecialiseerd in het spoorwegrecht. Hij werd rijk toen hij overstapte van de academische wereld naar de zakenwereld, naar de spoorwegmaatschappijen. Later hield hij zich bezig met de ontwikkeling van batterijen en elektrische auto’s en elektrisch aangedreven schepen.

Rice was een enthousiaste schaker. Hij was geen sterke speler, maar besteedde achter het bord de meeste tijd aan het analyseren van zijn geesteskind, het Rice-gambiet ....

www.tomsschaakboeken.nl