1. Alexander Tolush – Isaak Boleslavsky A45
14de Kampioenschap van de USSR, 1945
Eindstand:
1. Botwinnik, 15 punten uit 17: 13 overwinningen en
4 remises
2. Boleslawsky
12
3. Bronstein 10
4/6. Bondarevsky, Konstantinopolsky
en Kotov 9½
11. o.a. Smyslow 8½
13. o.a. Tolush 7½
Bronnen en nanalyses:
Grootmeester Boleslawski, Suetin, Uitg. ФиС, 1981
The Soviet Championships,
Cafferty & Taimanov, Cadogan, 1998
N.B. In The Soviet Championships wordt om onbegrijpelijke redenen deze
partij opgevoerd als gespeeld tussen Tolush en Bondarevsky !!!
Suetin/Boleslawski/tvb/Fr8
|
|
Mijn aandacht voor deze partij werd getrokken toen ik in een boekwinkel
stond te bladeren in Interview with a Grandmaster, Summerscale, Everyman Chess, 2002, een verzameling interviews, o.a. met Khalifman. Een van de vragen die in het boek worden
gesteld is welke de mooiste, de beste partij is die ooit werd gespeeld. Daar
kun je alle kanten mee op en dat gebeurt dan ook. Hier geen oude helden maar
een hoog gehalte aan Kasparow partijen, met o.a. Anand, Karpov en Topalov als tegenstander. Khalifman
neemt het op voor twee ‘vergeten’ grootheden: Tolush
en Boleslawski. De jonge Khalifman
genoot van de onverschrokken aanvalsdrift van Boleslawski.
In de Kibitzer’s Zone van chessgames.com reader commentary staat nog wat
commentaar op Khalifman’s keus.
De partij is alleszins de moeite waard, maar de beste ooit?
1.d4 Pf6 2.Lg5 c5 3.dxc5 Pe4 4.Lf4 Pc6 5.Dd5 f5 6.Dxf5 d5 7.Dh5+ g6 8.Dh4?
8.Df3
analysediagram
na 8. Df3
1) 8…e5!
1.1) 9. Le3 Le7
1.1.1) 10.g3 Tf8 11.Dg2 Da5+ 12.c3
Pd4!
1.1.2) 10.g4 Tf8 11.Dh3
(11.Dg2 Pxf2 12.Lxf2 Txf2 ) 11…Pb4 12.Pa3
d4
1.2) 9.Pd2
Lxc5
1.2.1) 10.Pxe4 dxe4 11.Dxe4 Db6 12.Le3
Dxb2 13.Td1 Pb4 14.Lxc5 Pxc2+ 15.Dxc2
Dxc2 16.Lb4 Dxa2 met winst.
1.2.2)
10.Le3 Tf8 11.Dxe4
dxe4 12.Lxc5 e3 13.fxe3 Pb4 14.Tc1 Pxa2
15.Lxf8 met winst.
2) 8…Lg7 9.c3
e5 10.Lg3 Dg5 11.De3 Dxe3 12.fxe3 Lh6
13.Pa3 Lxe3 14.Td1 Le6 15.Pb5 Met
voordeel voor zwart.
8…Pd4
8…Da5+
9.c3 Pd4
9.Le5 Pxc2+ 10.Kd1 Pxa1 11.Lxh8 Da5
11…e5!
Zo’n zet met dameruil past niet in de stemming van
de zwartspeler. Hij is niet op jacht naar buit, maar naar vernietiging.
12.Dxd8+ Kxd8 13.Lxe5 Pxf2+ 14.Kc1 Lxc5 15.b4 Lxb4 16.Lxa1
Een wel heel efficiënte loper, slaan op h8 en op a1, wie doet hem dat na.
De ruïnes van de torens liggen overal rond het bord.
16…Pxh1 17.Ld4 Lf5 Zwart staat gewonnen.
12.Pc3 Pxc3+ 13.Lxc3 Dxa2 14.e3 Db1+
15.Ke2 d4!?
stelling na. 15. … d4!?
Het klapstuk van de partij. Uitroepteken bij Suetin/Boleslawski. Veld d4 is
de plaats van handeling. Dat blijkt uit het vervolg. Wit
reageert met een goede zet: Dd4.
Bij Fritz 8 komt de partijzet pas op de dertiende plaats; een veeg teken.
Maar eerst bekijken we wat Boleslawski zelf zegt
bij 15. … Ld7.
Analyse Boleslawski vet gedrukt.
15…Ld7 Het alternatief van Boleslawski en de favoriet van Fritz. (15. .. Lf5 !?)
In Interview with
a grandmaster wordt ernstig tegen deze
zet gewaarschuwd.
16. Ph3
1) 16…Lb5+ Nu is d5-d4 sterker.
17.Kf3
1.1) 17. … Lxf1? 18. Txf1
Winnend
is ineens 18. Da4!! B5 19. cxb6 20.Kg3 18. …Dxf1 19. Da4 Kf7 (of 19. … Kd8 20.
La5+! B6 21. cxb) 20.Pg5+ Kg8 21. Df4. Met mat.
Een en ander wordt klakkeloos overgenomen in The Soviet Championships.
De variant is niet vlekkeloos, zie de volgende kolom.
|
1.2) 17…Lc6 18.Kg3 Pb3 19.Db4 Pc1
20.Pf4
2) 16…d4 17.exd4 Lb5+
18.Kf3 Lxf1 19.Kg3
3) 16…Pb3! Dit is andere koek; zwart komt beter te
staan.
3.1) 17.Db4 Dc2+
3.1.1) 18.Kf3 0-0-0
19.Kg3 e5 20.Lxe5 Pxc5 21.Dc3 Dxc3 22.Lxc3
Pe4+ Zwart staat riant.
3.1.2) 18.Ke1 d4 19.exd4
Lh6 20.f4 De4+ 21.Kf2 Lxh3 22.d5 Dxb4
23.Lxb4 Ld7 24.Lc4 a5 25.Te1 axb4 26.Lxb3
Lxf4. Zwart staat op winst.-+
3.2) 17.Kf3 Pxc5 18.Dd4
Pe4 19.Tg1 Pxc3 20.bxc3 Df5+ 21.Ke2
a5 22.g4 Lb5+ 23.Kd2.
Ook nu heeft zwart de beste papieren.
16.Dxd4
16.exd4
analysediagram na. 16. exd4
1) 16…Ld7! 17.Ph3 Lb5+ 18.Kf3 Lxf1 19.Kg3 Hier heeft zwart
een tempo meer dan in de variant met 16…. b6.
19…Dd3+ (19…h5? 20.f3=) 20.f3 Pc2 21.Dxh7 Pe3.
2) 16…b6? Hierna heeft wit kans op remise. 17.Ph3
La6+ 18.Kf3 Lxf1 19.Kg3
2.1) 19…Dd3+ 20.f3 Pc2 21.Pf2
De2 22.Dxh7 (22.Txf1? Pe3!) 22…0-0-0 23.Dxg6
Pe3 24.Dc6+ met remise.
2.2) 19…Pb3 20.Txf1
Dd3+ 21.f3 Dxf1 22.De4 Td8 23.Dc6+ Td7
2.3) 19…h5!?
16…Ld7
stelling na 16. … Ld7
17.Db4?
Maar
zo krijgt zwart gelijk. Wit heeft beter.
1) 17.Ph3? maakt een effectvol
slot mogelijk. (Boleslawski) 17…0-0-0 18.Dh4? Dd1+ 19.Kxd1
Lg4+
2) 17.Dd3! Waarom niet? Wit heeft nog steeds moeite met z’n ontwikkeling maar wordt zo in elk geval van die
lastige zwarte dame ontdaan. Een zet overigens die ik in het boek van Suetin niet tegen kwam.
2.1) 17. …Dxd3+ 18.Kxd3 Lb5+
19.Ke4
2.1.1) 19… Lc6+ 20.Kf4 Pb3
Ongeveer gelijke stelling. Wit moet zich wel op de juiste wijze
ontwikkelen.
21.Kg3 e6 22.Pf3 Riskant.
(22.f3 Pxc5 23. e4 Ld6+ 24. e5 Lc7 met een zwart
voordeeltje)
22. … Pxc5 en nu niet 23.Lc4? (maar 23.Pe5 Pe4+ 24.Kf3 Pxc3+ 25.Pxc6 bxc6 26.bxc3 Lg7) 23…Pe4+ 24.Kf4
Lh6+ 25.Ke5 Pxf2 26.Te1 Td8 27.h3 Pe4
28.Ta1 Pxc3 29.bxc3 Ke7-+
2.1.2) 19…Lxf1 20.Pf3 Pb3 21.Txf1 Pxc5+ =
2.2) 17… Pc2 18.Kf3 Pe1+ 19.Lxe1
Dxe1 20.Kg3 Lg7 21.Ph3 Le5+ 22.Pf4 0-0-0
23.h4 Lc6.
17…0-0-0
18.f4
of
18.Ld2.
18…Pc2
19.Da5 Dc1
19…Lb5+!
20.Dxb5 Dc1 21.Ld4 Txd4 22.exd4 Pxd4+
20.Ld4
Pxd4+
20…Lb5+!
21.Dxb5 Txd4.
21.exd4
Dxb2+ 22.Kf3 Dxd4 23.Pe2? Lc6+ 24.Kg4 h5+ 25.Kh4 Df6+
25…g5+
Leidt tot snel mat.
26.Kg3
e5
0-1
|
2. Olland – Wolf
OOK LIVE NA TE SPELEN
B12
Karlsbad, 14.09.1907
Eindstand: (21 deelnemers)
1. Rubinstein 15
2. Maroczy 14½
3. Leonhardt 13½
4/5. Nimzowitsch en Schlechter 12½
10. Wolf 10½
19. Olland
6½ (6
overwinningen en 1 remise.)
Olland won van Wolf, Dus-Chotimirski, Janowski,
Berger, Cohn en P. Johner.
Bronnen en analyses:
Das internationale Schachmeisterturnier in Karlsbad 1907, Marco en Schlechter,
Uitg. Olms herdruk
1983
Lesser-Known Chess Masterpieces: 1906-1915, herdruk
Dover, 1976
Tschigorin/tvb/Fr8
|
|
Een leuke reeks in de verzameling vormen de DOVER-pockets.
Herdrukken in paperback uitvoering. Van alles wat, zoals de boeken van Ed. Lasker, Réti, de toernooiboeken
van Hastings 1895, New York 1924 en Nottingham 1936, de biografieën, White’s
boek gewijd aan Lloyd niet te vergeten, de eindspelstudieboeken enz., enz. In LESSER-KNOWN CHESS MASTERPIECES
1906-1915 <335 Games as Reported in The Year-Book of Chess> Edited by
Fred Wilson is de partij Olland-Wolf
uit het Karlsbader toernooi van 1907 opgenomen. Deze partij is voorzien van een
beschouwing door Tschigorin over de zetten 29, 30
en 31. Zeer de moeite waard. Wij geven eigen analyses.
De zetten in Tschigorin’s analyse voorzover
hier weergegeven, worden vet
vermeld.
1.e4 c6 2.d4 d5 3.Ld3 dxe4 4.Lxe4 Pf6 5.Lf3 g6 6.Pc3 Lg7 7.Lf4
Pbd7 8.Dd2 Pb6 9.0-0-0 Pfd5 10.Pxd5 cxd5 11.Da5 Ld7 12.Pe2 Lc6 13.Pc3 Dd7
14.The1 0-0 15.b3 e6 16.h4 Pc8 17.Pe2 Pd6 18.g4 h6 19.Dd2 Kh7 20.Pg3 a5 21.g5
h5
stelling na 21. .. h5
22.Lxh5?!
22.Le5 Pf5?!
Toernooiboek.
22…gxh5 23.Lxd6
23.Pxh5 Pe4 24.Dd3 Tac8=
(Niet 24…Tfc8? 25.Pf6+! Lxf6 26.gxf6 Lb5 27.Df3 Pxf6 28.Le5 Dc6 29.Td2 Dc3 30.Dxc3 Txc3 31.Lxf6 Wit heeft de betere kansen.)
23…Dxd6
Zwart staat
beter.
24.Dd3+
24.Pxh5 a4
24…Kh8 25.Pxh5 Da3+
25. … a4
1) 26.Te2 Tfc8
27.Kb1 Db4 28.Pxg7 Kxg7 29.h5 Lb5
1.1) 30.Dd2 Da3 31.Te3
(31.h6+ Kh7 32.Df4 Df8 33.Te3 Dg8 Zwart staat er het beste voor.)
31…axb3
is beter voor zwart.
1.2) 30.h6+ Kf8 31.h7
Ke7 32.Dd2 Dxd2 33.Texd2 Zwart heeft nog
steeds de beste papieren
2) 26. Kb1? Axb3 27.cxb3 Txa2
28.Kxa2 Ta8+ 29.Kb1 Da3 30.Dc3 Da2+
31.Kc1 Lf8 32.Td2 Da1+ 33.Dxa1 Txa1+
34.Kc2 Txe1 Einde verhaal.
26.Kb1
a4 27.Td2 Tg8
Hier
moet iets anders. 27…axb3! 28.cxb3 Da5
28.f4
28.Df3
axb3 29.cxb3 Lxd4 30.Pf6 Kg7 31.Pxg8 Kxg8 32.g6! fxg6
(32…Le8)
33.Txe6 Lg7 34.Txg6 De7 35.Dg4
(35.De3 Dxh4 36.f4 Te8)
35…Ld7
36.Txg7+ Wit moet wel want anders volgt er snel mat.
(of 36. .. Lf5+)
36…Dxg7 37.Dxg7+ Kxg7 38.Txd5
Hier kan zwart nog wel even op gaan zitten. 38…Lc6
28…axb3
29.cxb3 Db4 30.Te5 ?!
stelling na 30. Te5 ?!
Tschigorin is van mening dat zwart geen verweer heeft tegen “RQ1”,
waarbij ik aanneem dat hij Ted1 bedoelt. Fritz 8 geeft Ted1 en terecht want
de D gaat naar f3 en dus moet de pion op d4 gedekt worden; maar het ziet er
wel erg profylactisch uit.
Dus 30.Ted1
1) 30…Le8 31.f5 exf5 32.Df3 f6 33.Pf4 Dd6
34.Te1 Tf8 35.Pe6 fxg5 f4 36.Pxf8 Dxf8 37.Ka1
Lg6 38.Dxf4 fxg5 39.Dxf8+ Txf8-+ Gunstig voor zwart.
2) 30…Tgc8 31.Df3 Kg8 32.Pf6+ Kf8 33.f5 Uitgangspunt voor enige analyse.
Zie
analysediagram volgende kolom
|
analysediagram na 33. f5
2.1) 33… e5 34.dxe5 Dxh4 35.Pg4 d4
36.Df4 Lxe5 37.Dxe5 Dxg4
Wit kan nog iets proberen met 38.Te1
(38. Dh8+ remise)
38. … Dh3 39.g6 Te8 40.Dd6+ Kg7 41.f6+ Kg8 42.gxf7+ Kxf7 Een vrijwel
geforceerde variant. 43.Te7+ Txe7 44.Dxe7+ Kg6 45.Dg7+ Kf5 46.Tf2+ Ke4 47.De7+ Kd5 48.f7 Dd3+ 49.Tc2 Df5 50.Dc5+ Ke6 51.Dxf5+ Kxf5 52.f8D+ Txf8 53.Tf2+ Ke4 54.Txf8 met witte winstkans.
2.2) 33… exf5 34.Dxf5 De7 35.Pxd5 Lxd5
36.Dxd5 Tc6 37.Df5 Dc7 Zwart heeft de leiding. 38.De4 (38.d5?? Tc3 Dr Txb3
en mat.) 38…Te8.
Tschigorin:
””Maar de varianten tonen niet de incorrectheid van wits offer van loper voor
twee pionnen aan.
Wit doet een briljante maar minder begrijpelijke zet Tet
(?) Zwarts koningsstelling is zo onveilig dat wit, (ook) zonder enig
kunststukje wel zal winnen. Met wits dame op f3, wint de zet Pf6, dreigend
Dh5+, onmiddellijk.
Het belang van de partij wordt kleiner doordat Olland
onnodig de kwaliteit offert en het zich moeilijk maakt toen de winst voor het
grijpen lag.
Niettemin, gezien vanuit welk gezichtpunt dan ook, brengt deze partij meer
opwinding dan die ongelukkige partij waarvoor de jury Maroczy
de eerste schoonheidsprijs toekende.”” *)
Aldus Tschigorin.
*) Hier wordt de partij Tartakower – Maroczy uit de eerste ronde bedoeld. En nu worden we
natuurlijk nieuwsgierig wat dat wel voor partij zal zijn….
30…Lxe5?
Ook
goed maar het is geen Lb5!!
30. … Lb5!! Ook door Tschigorin aangegeven. Vernietigend. 31.De3 Tgc8-+ Zwart staat totaal gewonnen.
Tschigorin’s commentaar bij deze variant waarbij de
stelling na 31. De3 in het geding is:
””… De ‘kenners’ vonden het niet nodig naar de gevolgen van deze zet te
kijken met de opmerking dat zwart een loper (? Tvb)
voor staat en dus moet winnen.””
””Hoe moeilijk het echter voor zwart zou zijn om zich te verdedigen bleek de volgende dag toen een aantal
spelers waaronder Teichmann, Janowski
en Wolf voor zwart, en Marshall, Tartakower en
anderen voor wit de stelling uren analyseerden en niet in staat waren een
beslissend oordeel te vellen.””
31.fxe5
Tg6
1) 31…Lb5 32.De3 (32.Df3! Tg6! 33.De3)
2) 32…Ta6 33.Tc2 Tc6
34.Txc6 bxc6 35.Pf6 c5 36.Pxg8 cxd4 37.Dc1 Kxg8 38.h5 Le2 Wit is gekookt en
gebraden.
32.Pf6
Lb5
32…La4!
33.Td1 Kg7 34.h5 Lxb3 35.h6+ Kh8 36.Dxb3 Dxb3+ 37.axb3 Txg5 38.Kb2 Tg2+
39.Kc3 Th2 40.h7
Een interessante stelling, waarbij wit in z’n
handjes mag knijpen.
33.Dc2
Beter
33.De3 Lf1? 34.h5 Txf6 35.exf6 Lh3 36.g6 Lf5+ Met remise. 37.Ka1 Kg8 38.gxf7+
(38.Dh6?? Dc3+) 38…Kxf7 39.Tg2.
33…Df8
Zwart
heeft een een heel verrrassende,
maar eigenlijk ook wel logische zet tot zijn beschikking.
33…Lf1! 34.Dd1 Kg7 35.Ph5+ Kg8 36.Pf6+ Kf8 37.h5 (37.Dh5?? Dxd2 38.Dh8+ Ke7 39.Dxa8 Ld3+ 40.Ka1 Dc3# )
1) 37…Tg7 38.h6 Tg6 39.Th2 Lb5 Met
gunstig spel voor zwart.
2) 37…Txf6 38.gxf6 Lh3
39.Dc1 Lf5+ 40.Ka1 Dxb3 41.Dc5+ Kg8
42.Tg2+ Kh8 43.Dc1 Lh7 Wit ligt uitgeteld in de hoek. Zie 44.Dc8+ Txc8
45.axb3 Tg8 Helpt
wit niets verder.
34.
Tg2 Tc8?
34…Lf1!
Weer deze speciale manoevre.
1) 35.Tg3 Txf6 (35…Db4 36.Dd1=) 36.exf6 Dd6 37.Tf3
Da6 38.g6 De2 39.g7+ Kg8 40.Dxe2 Lxe2 41.Tc3 Kh7 42.a4 Tg8=
2) 35.Tg1 Minder goed Lh3 36.Dc5
Lf5+ 37.Kb2 Dd8 38.Tc1 Txf6 39.gxf6
Dg8 40.a4 Dg2+ 41.Ka3 Dd2 42.Dc3.
35.Dd1
stelling na 35. Dd1
35…Txf6??
Zwart moet het
gevoel gehad hebben dat hij onder de voet werd gelopen.
35…Kg7! Koelbloedig.
36. Ph5+ leidt tot remise door herhaling van zetten.
Zwart had moeten kijken of wit
niet 36. h5 zou spelen waarna 36. … Db4 37. hxg6 ??
Ld3 tot zwarte winst leidt. Zie de download.
36.gxf6 Dh6 37.Tg5
Nu sluit het als een bus.
37…Tc3
37…Ld3+ 38.Dxd3 Dxh4 39.Dd2 Een slotspel met zware stukken. 39…Tc3
40.Dxc3 Dxg5 41.a4 Wit wint., voor zover je dat klip
en klaar in een dame-eindspel kunt zeggen. 41…Dg1+ 42.Dc1
38.Kb2 Td3 39.Dc1 Lc6?
39…Kh7
40.Tg8+
40.Dg1!
40…Kxg8 41.Dxh6 Tg3 42.Df4 Tg2+ 43.Kc3 Kh7 44.Kb4 Kg8 45.Kc5 Kf8 46.Kd6 Ke8 47.Dh6 Tg8 48.Dd2 Kf8 49.Da5
1-0
|