Jerry
van Rekom – Henk van Donk
|
|
|
|
De laatste KNSB-partij van Henk van Donk Dit artikel over Van Donk en de
partij met analyse ontvingen wij van de witspeler. Wij bedanken Jerry voor
deze buitengewone bijdrage! tvb Met het overlijden van Henk van Donk verliest
de Drechtstreek opnieuw een schaakicoon. Ook bij Sliedrecht heeft Henk veel
respect afgedwongen met zijn talent. Niet veel speelde Henk tegen Sliedrecht,
want zijn cluppie speelde vaak hoger dan Sliedrecht. In de paar keer dat
Dordrecht wel tegen Sliedrecht moest aantreden was ik toevalligerwijs zijn
tegenstander. En twee keer had ik wit.
Voor vergroting foto klik hier Ik kijk met
veel respect terug op mijn partijen tegen Van Donk. Ik had hem eerder twee
keer getroffen bij het Fokker-toernooi en twee keer met zwart. Ik won opvallend
genoeg twee keer met zwart en twee keer met het Konings-Indisch. De eerste
keer reageerde hij nog vrij nukkig, maar de tweede keer was er meer
vriendelijk contact. In de eerste
KNSB-partij tussen de regioteams speelde ik met wit tactisch Konings-Indisch
in de voorhand. Een logisch gevolg van de eerdere zwarte partijen. Het werd
een spannende partij, waarin ik aanbevelingen van Kasparov volgde, maar
waarin Van Donk via offers op f2 dacht te gaan winnen. In beiderzijdse
tijdnood greep Van Donk mis en kreeg ik een winnende aanval. Ook nu was de
sportiviteit merkbaar. “Zeker een leerling van Leo Jansen”, was zijn
duidelijke uitspraak. Dit natuurlijk tot volle tevredenheid van Leo zelf, die
getuige was van het treffen. In 2003 was
er opnieuw een treffen tussen Sliedrecht en Dordrecht. Opnieuw trof ik met
wit Henk van Donk. Het zou zijn laatste officiële partij blijken voor
Dordrecht. 82 jaar en toch nog landelijk spelen. Petje af. Zijn gedrevenheid
was nog steeds aanwezig. Een voorbeeld voor velen. De partij ging als volgt: Jerry van Rekom – Henk van Donk, Sliedrecht, 15 maart 2003 1. e2-e4
e7-e5 In 1992 had
Van Donk nog Siciliaans tegen mij gespeeld. Toen won ik na een wilde partij
met het Konings-Indisch-in-de-voorhand. 2. Pg1-f3 Pb8-c6 3. Lf1-e2! De Witte
Leeuw is ingezet. 3. . . .
Pg8-f6 4. d2-d3
Lf8-c5 5. c2-c3
d7-d6 Dit vond ik
al een mindere zet. Actiever is 5. … d5. De tekstzet verdedigt e5, maar kan
zwart een lastige penning opleveren na het witte Lg5. Deze zet was ik wel van
plan, maar dan wel na de korte rokade van zwart. 6. Dd1-c2 0-0 Nu dus! 7. Lc1-g5 h7-h6 8.
Lg5-h4 a7-a6
Ik taxeerde
deze stelling al als uitstekend voor wit. Misschien te optimistisch volgens velen,
maar in De Witte Leeuwenklauw heb je sommige ideaalstellingen en één daarvan
staat nu eigenlijk al op het bord. Wit krijgt in feite gratis h3 en g4, g5
tot zijn beschikking, terwijl Lh4 ook nog eens f2 dekt. Dan is zelfs de lange
rokade mogelijk voor wit. En als dat al kan… 9. h2-h3
Dd8-e7 “Speelt-ie
wel vaker", hoorde ik later. In deze stelling verbetert de zet de
positie van zwart niet. Maar ja…. Achteraf blufte ik aan de bar dat wit hier
al gewonnen staat. Dat lag niet aan die paar biertjes, maar aan de stelling.
Toch is de bluf niet helemaal onterecht, want wie heeft er een beter plan
voor zwart tegen de dreigende witte aanval? 10. Pb1-d2 Pc6-d8 Goede zet
van de `oude' meester. Voorkomt in eerste instantie 11.g4, omdat dan 11. …Pe6
en 12. … Pf4 kan volgen. 11. Pd2-f1 c7-c6 Houd een wit
paard van d5. 12. 0-0-0 Als dit
mogelijk is in De Leeuw, dan sta je als Leeuw-speler al comfortabel. Ook
eerst 12.Pe3 is goed. De lange rokade is niet noodzakelijk, maar bezorgt wel
een extra stuk voor de aanval. De risico's op de damevleugel zijn minimaal,
maar ook weer niet te onderschatten. Inmiddels
had ik al wel een tijdsvoorsprong van ruim een half uur. 12. . . .
b7-b5 Het enige antwoord
dat zwart nog enigszins initiatief richting de witte monarch geeft. 13. Pf1-e3
stelling na 13. Pe3 Het paard
wil natuurlijk naar f5. Ruilen op e3 houdt het zwarte paard van d8 definitief
van f4, terwijl wit via de f-lijn de druk eenvoudig kan verhogen door de nog
steeds aanwezige penning van Pf6. 13. . . .
b5-b4 Logisch
vervolg, maar geeft wit tempowinst. Wel levert het zwart een half-open b-lijn
op. Dat is ook het enige waar zwart op kan bogen. 14. c3xb4
Lc5xb4 15. g2-g4 Nu Pe6,
vanwege Pf5 niet mogelijk is, kan wit de aanval definitief in gang gaan
zetten. 15. . . .
Ta8-b8 Opnieuw
logisch. Het verschil met wit is, dat wit met veel meer stukken ten aanval
trekt tegen de 2 van zwart. 16. Td1-g1 diagram 3
stelling na 16. Tdg1 De
ideaalstelling is bereikt. Ik voelde me zeer comfortabel, maar het blijft
uitkijken tegen een oude, sluwe vos. 16. . . .
d6-d5!? Zo haalt Van
Donk een extra stuk - de dame - bij de aanval. Nu wordt La3 een zwarte
dreiging. De tekstzet is niet zonder risico's, want d5 is nu eigenlijk een
prooi voor wit. 17. g4-g5 Ik vond
17.exd5 te riskant, vanwege 17. … La3! 17. . . .
h6xg5 18. Lh4xg5 g7-g6?! Wit dreigde
Lh6, maar de tekstzet maakt Pf6 nog zwakker. 19. h3-h4 Opnieuw vond
ik 19.exd5 te riskant vanwege |9. … La3. Foutief is natuurlijk 19. … cxd5
20.Pxd5 en Pf6 hangt. 19. . . .
Kg8-g7 Dekt Pf6
extra en geeft dus de dame de vrijheid, maar geeft wit een extra tempo in de
aanval. Zwart had inmiddels minder dan 30 minuten (tegen 75 voor wit) voor de
resterende 21 zetten. Het leek allemaal te snel te gaan voor de nestor. 20. h4-h5 diagram 4
stelling na 16. Tdg1 Het lijkt nu
even hard tegen hard te gaan, maar 5 witte aanvalsstukken tegen de 3 van zwart
geeft toch het voordeel aan wit. 20. . . .
Lb4-a3 De laatste
stuiptrekking? Nee, de enige manier om nog wat tegen te werken. Een
verdediging tegen de witte aanval is er niet, dus is de tegenaanval de enige
zwarte kans. 21. h5-h6+! De juiste zet.
Slaan op g6 geeft zwart teveel tegenspel op b2. Nu komt de zwarte koning in
problemen. 21. . . .
Kg7-h7 diagram 5
stelling na 21.
... Kh7 22. Lg5xf6?! De slechtste
zet van de partij van wit, maar wel een stuk winnend op a3. Beter was echter direct
22.bxa3 geweest, met als mogelijk vervolg: 22. … Dxa3+ 23.Kd1 Tb2 24.Lxf6!
Txc2 en mat via 25. Pg5+ en 26. h7++! Dat was een prachtig slot geweest van
een aanvalspartij. Nu geef ik de lastige penning voor zwart zo uit handen.
Toch is de stelling gewonnen met een stuk meer. 22. . . . De7xf6 Na 22. …Lxb2+ volgt 23.Dxb2 Txb2 24.Lxe7! 23. b2xa3
Df6-d6 Tja, nu is
het toch nog even oppassen. De klok tikte echter driftig door en zwart had
inmiddels nog minder dan 5 minuten, terwijl wit nog zo'n 45 minuten had. 24. Kc1-d2 Maakt de weg
vrij voor de torens. 24. . . .
Dd6-a3 25.
Tg1-b1 Da3-a5+ 26.
Kd2-d1 Tb8xb1+ 27. Dc2xb1 d5xe4 Nog even
lastig, want moet je nu terugslaan op e4 of gewoon Pc4 spelen, met aanval op
dame en e5? Ik koos voor het eerste om complicaties nog even uit de weg te
gaan. 28. d3xe4
Pd8-e6 Nog een
uitstekende zet in uiterste tijdnood, want zwart had nog minder dan 3
minuten. 29. Db1-b2 Dit kostte
nog wel wat tijd, want opnieuw kwam 29.Pc4 in aanmerking. 29. . . .
Tf8-d8+ 30. Kd2-c1 Na 30. … Pd4
31.Pxd4 exd4 32.Pc4 kan zwart nog wel even schwindelen, maar blijft wit
gewonnen staan. Met nog 57 seconden op zijn klok voor de resterende 10 zetten
maakt zwart er zelf een einde aan: 30. . . .
Pe6-c5 31. Pf3-g5+ diagram 6
En
opgegeven, want het gaat mat; 1-0. En zo
eindigde Van Donk zijn actieve schaakcarrière. Wat had ik een respect voor
deze man. Altijd correct en altijd bezig met een mooie partij. Dat ik een
eindscore heb van 4 uit 4 tegen dit schaaktalent is waarschijnlijk uniek.
Zelfs Jan Hein Donner kan zich niet beroepen op deze score… We zullen
Van Donk missen en van de drie toppers uit Dordrecht is nu alleen Leo Jansen
nog over. Die kent nu ook een moeilijke periode en elke aandacht is welkom. Laten we de
drie groten – Van Donk, Hoogendoorn en Jansen – de eer geven die ze
verdienen. Vanuit Sliedrecht zal het trio in vele harten blijven
voortbestaan. Dat hebben ze zeker verdiend… Jerry van
Rekom |
|
|
