Schaakboeken 1
en de indeling van schaakboeken

 

 

Een greep uit enkele series:

1

Barmen 1905, herdruk 1984, Edition OLMS, Zürich, Tschaturanga

2

Hastings 1922, herdruk 1968, Dover Publications, New York, schaakuitgaven

3

Ratmir Cholmow, 1982, Fizkultura i Sport, Moskou, schaakuitgaven

4

Dr. L.N. de Jong, 1941, Nederlandse Bond van Probleemvrienden, probleemcomponisten

Aangevuld 08.05.2017
Geplaatst 2007
Boeken verzamelen
is bij ons een van de vreugden in het leven. Ank legt zich toe op o.m. de kinderboeken, ik doe al zo’n 65 jaar de schaakboeken.

Noordplein
Als 15-jarige, ik woonde toen in de Zwartjanstraat in Rotterdam Noord, kwam ik vaak op de weekmarkt op het Noordplein. Daar had je een paar boekenkramen. Mijn eerste aankopen: Groningen ’46 en WK ’48. Leuke vondsten uit die dagen waren ook de Kleine Dufresne uitgave 1901, voor 50 cent, en de BCM jg. 1947 voor hetzelfde bedrag! Ik verslond die boeken. Op m’n verjaardag – 20 mei, gelijk met Euwe - in ’51 kreeg ik van Pa 10 deeltjes van de Theorie der Schaakopeningen. Ik stond er mee op en ging er mee naar bed. Er ging een wereld voor me open.

Op Zaterdagmiddag fietste ik naar Den Haag en zocht daar verder: Schaak verovert de wereld, van Fine. Op het Noordplein nu een dure aankoop: de Dreihundert Schachpartien van Tarrasch, G.B. van Goor 1925, voor drie gulden. In ’54 is een verdere basis gelegd voor mijn verzameling door de donatie van meneer Van Uffelen, etaleur bij een zaak waar ik kort werkte, van o.a. gebonden jaargangen van Het Tijdschrift ’29-’40. Zo is het begonnen.

Boekenmarkten
zijn naast tweedehands-boekwinkels in het hele land, mét de weinige gespecialiseerde zaken, de bronnen waar ik nu uit put. In kringloopwinkels – en ik heb er inmiddels heel wat bezocht – vindt je bij hoge uitzondering iets van je gading.

Er zijn natuurlijk ook andere wegen. Zo zijn er af en toe veilingen, maar daar heb ik tot dusver geen gebruik van gemaakt en natuurlijk Internet. Daar kom je prijzen van schaakboeken tegen van b.v. € 4500. Interessant om te weten en er zullen best verzamelaars zijn die daar hun hand niet voor omdraaien maar in mijn kast staan zulke boeken dus niet.

Er staan ook nieuwe uitgaven
in de kast.

De eerste nieuw gekochte exemplaren waren Wereldschaaktoernooi Amsterdam 1950 *), De Tijdstroom, 1951 – door de krantenverslagen van dit toernooi ben ik tot het schaken bekeerd –, Zó schaakt Botwinnik, G.B. van Goor 1951 – nog in mijn HBS-tijd tussen-de-middag gekocht bij Van Setten in de noodwinkels bij de Statentunnel – en Het Schaakphenomeen Capablanca, ook van G.B. van Goor, 1949, de prachtige biografie van Prins en Euwe.
Een enkele keer zie je schaakboeken in de ramsj. Pas nog vond ik op die manier de partijverzamelingen van Averbach en Kramnik. De laatste nieuwe (2007) is Curaçao 1962, New in Chess, 2005.

De verzameling
bestaat dus uit een mengeling van enkele antiquarische, meer tweedehands-, en nieuwe boeken, aangevuld met tijdschriften en
plakboeken, door mij ‘schaakboeken’ genoemd.

Deze laatste vormen de persoonlijke noot in de verzameling. Zij geven een stukje schaakgeschiedenis weer vanaf 1950 bestaande uit krantenknipsels die ik ook al 55 jaar uit de in huis beschikbare kranten heb geknipt en waar ik voorlopig nog mee vooruit kan. Deel 13 en 14 zijn klaar en gaan over het IBM-, het Interpolistoernooi en de match KarpovKorchnoi 1978. Deze evenementen overlapten elkaar en dat doen ze in deze boeken ook. Deze schaakboeken 13 en 14 zijn daardoor veel uitgebreider dan het Prismaboekje van Donner over de match.

Op deze site laat ik een en ander uit de collectie zien waarbij partijen niet worden vergeten.
*) gekocht bij Van Dordrecht in de Benthuizerstraat, zie elders op deze site in “De Zwartjanstraat.” herinneringen aan het laatste oorlogsjaar van een toen achtjarige”

Schaak-boek 1 uit ca ’55.
Met o.a. Tweekamp Botwinnik-Bronstein en het Kandidatentoernooi Zürich, 1953. Op pagina 45 het krantenbericht over de eerste ronde. Euwe start ijzersterk.

 

Zürich 1953 was een indrukwekkend toernooi, wat de deelnemers en wat de kwaliteit van de partijen betreft. Nog nooit had ik zo’n kostbaar boek besteld als Schachelite im Kampf, Euwe’s geweldige boek over dit toernooi. Een rib uit m’n lijf, maar wat heb ik het verslonden.
BronsteinZurich53ResLater schreef Bronstein zijn visie op het toernooi in z’n beroemde analyses voor Международный турнир гроссмейстеров uitgegeven door Физкултура и Спорт, Moskou, 1960

In 1979 onder de titel ‘Zurich International Chess Tournament 1953’ uitgegeven door DOVER Publications in New York.

Noot 09.05.17: Zürich 1953 is heel bepalend geweest voor mijn schaak ontwikkeling, mijn speelstijl, openingkeuze, enz. Ook Najdorfs visie op dit toernooi Zürich 1953, 15 contenders for the world title, staat hier nu in de kast.

De onvolprezen “Tal”.
The Life and Games of Mikhail Tal RHM Press, NY, 1976
Biografieën behoren tot de leukste boeken om te lezen en te verzamelen. Van Adolf Anderssen, Olms tot Pal Benko, Siles Press, ze zijn allemaal boeiend. Aanvankelijk hoefde ik alleen de partíjen van de meesters te kennen, nu is het er omheen lezen net zo interessant.

Zie partij Tal-Klasup

Toernooi”bulletin  Rio de Janeiro 1979








Haalt Timman het kandidaten-toernooi?



London 1883
The BCM Classic Reprint van  London 1883.
Een geweldig toernooi dat prachtige partijen opleverde.
De deelnemers in volgorde van de eindstand:
Zukertort, Steinitz, Blackburne, Tschigorin, Englisch, Mackenzie, Mason, Rosenthal, Winawer, Bird, enz.


Endspielstudien
Dr. Phil. Johann Sehwers
Walter de Gruyter, 1922


Bevat 64 studies en een uitgebreid voorwoord waarin de componist zijn werk verantwoordt.
Opmerkelijk is de foto die voorin het boek staat “Dr. J. Sehwers mit seiner Gattin am Schachbrett”. Het boek is dan
ook “Meiner lieben Frau gewidmet”.

Gewinnen mit Königsindisch, Gufeld
Sportverlag Berlin, 1990

Toen ik enkele jaren geleden op de stroke-afdeling van het ziekenhuis weer een beetje bij kwam vroeg ik Ank dit boekje, dat ik niet lang daarvoor tweedehands gekocht had, van huis mee te nemen zodat ik kon nagaan of mijn hoofd nog wel deed wat ik wilde. Het deed.

Beating the Sicilian 2,
John Nunn, Batsford, 1990.
Het aantal uitgegeven openingsboeken overtreft dat van alle andere categorieën want de partijspeler wil beslagen ten ijs komen. De verzamelaar is zich bewust van hun tijdelijke betekenis. Het afgebeelde boek is van 1990 en een van de betere. Ontwerp in primaire kleuren.

                                                                                    Toernooiboek 19e kampioenschap USSR 1951
XIX
Первенство СССР ро шахматам, Moskou, 1953
Eind jaren veertig begin jaren vijftig heeft
Физкултура и Спорт  in Moskou een reeks schitterende boeken uitgegeven over de kampioenschappen van de USSR van 1949 t/m 1955. Stuk voor stuk topboeken over toptoernooien. Prachtige analyses.

Twelfth Chess Tournament of Nations, Foreign Language Publishing House, Moskou, 1957
Niks bijzonders, dit boekje van Salo Flohr. Maar voor mij  met goede herinneringen omdat ik het kocht in het paviljoen van de USSR op de Wereldtentoonstelling in Brussel 1958.  

 

Het Schaakphenomeen José Raoul Capablanca y Graupera,
Dr. M. Euwe en Lod. Prins, G.B. van Goor en Zonen, 1949De prachtige biografie met de zakelijke benadering van Euwe en de gebloemde taal van Prins in z’n uitvoerige analyses. De beroemde partij van Capa tegen Bogo, Moskou 1925, en die tegen Subarew, worden in Schaakpartijen 1 uitvoerig besproken.

 

De indeling van de collectie

 


CODE


CATEGORIEËN


TOELICHTING

|

BG

Biografieën

Biografieën +
Partijverzamelingen van één persoon, b.v.  Dreihundert Schachpartien, Tarrasch.


EI

Eindspelen

Algemene leerboeken b.v. Berger, Chéron, Averbach, Fine, Euwe, Rabinowich, maar ook b.v. Secrets of Pawnless Endings, Nunn, of Exploring the Endgame, Paul Griffith.
Dec ’07: Toegevoegd het fenomenale DVORETSKY’S ENDGAME MANUAL 2nd Edition

ES

Eindspelstudies

Van ‘Test Tube Chess’, Roycroft tot ‘1234 Modern End-Games Studies’, Sutherland en Lommer. Ook verzamelingen van één componist, b.v. Gurwitsch
De laatste jaren is deze reeks uitgebreid met o.a.
- De Artistieke Schaakstudie (4 delen)
door H.G.A. Mesman
- Never Ending
door Harrie Grondijs



FS

Correspondentieschaak

Dr. Dijckhoff-Fernschach-Gedenkturnier, Manfred Mädler
64 Great Chess Games, Tim Harding e.a.

LA

Leerboeken Algemeen

Handleiding tot het Schaakspel, Euwe, Tartakower, Lasker, Capablanca en nog een paar

MI

Middenspel

Boeken over taktiek, strategie, combinaties enz. enz.

OP

Openingen

Van o.a. Euwe, Maroczy, Tarrasch, Snosko-Borowski, Taimanow, Poloegajevsky.
De Encyclopedie, NIC (maar geen jaarboeken), Sportverlag, Russische uitgaven, enz.


PB

Plakboeken

De zelf samengestelde – en nog samen te stellen! - ‘schaak-boeken’ met meer dan 50 jaar schaakgeschiedenis uit kranten.

PV

Partijverzamelingen

Niet onder BG, TB of TM:
Informators, 500 Chess Games door Tartakower,
Die Moderne Schachpartie van Tarrasch, enz.

TB

Toernooibulletins

Een door internet achterhaald fenomeen. Aanwezig o.a. Kandidatentoernooi 1953, Amsterdam ’64 (verwerkt in een PB), Hoogoven- en  Ohratoernooien.

TM

Toernooien en Matches

Toernooi- en matchboeken. Veel originele uitgaven van na ’45 en herdukken Olms, BCM, Dover, van alle tijden.

TS

Tijdschriften

Gebonden: origineel en enkele herdrukken. Laatste aanwinsttweedehands - Brentano’s Chess Monthly Volume I/1: May 1881 to October 1881 (herdruk Moravian Chess).
Losse nummers o.a. Schaakbulletin, 64, enz.
Jaargangen New in Chess vanaf begin.


DV

 

 

 

 

Diversen

Alles wat niet elders kan worden ondergebracht. Maar toch een heel interessante categorie. Ik noem  een paar titels: De onmisbare The Oxford Companian of Chess (1987), Schitterend Schaak (Hans Ree), My Great Predecessors, Schaakcuriosa (Krabbé), Bonus Socius (opgedragen aan Dr. M. Niemeijer), De Koning (Donner) enz. enz.