"Als je bang bent om te verliezen, dan win je niet." (Björn Borg)
RONDEVERSLAG | Het is nooit prettig om een schaakpartij te verliezen. Winnen is gewoon net wat leuker. Als de irritatie na afloop van een partij zich in stilte tegen het eigen vertoonde spel richt is daar natuurlijk niets mis mee, want zelfkritiek is nooit verkeerd..
Toch is het wel eens lastig. Je speelt soms tegen tegenstanders waar nou niet echt veel vriendelijks vanaf straalt. Of je bent van het bord gemept door iemand die je liever niet, zeg maar nooit, tot je vriendenkring zou willen rekenen. Terwijl je nog een beetje overkookt van binnen, zit je jezelf in de analyses achteraf, die je uit ouderwetse hoffelijkheid toch maar over je heen laat komen, op te vreten als je opponent met nauwelijks verholen minachting jouw zetten veroordeelt alsof hij een grootmeester van wereldklasse is. En dat terwijl hij net als jij slechts in de krochten van het amateurschaak hier en daar wat puntjes sprokkelt. Je bijt op je tanden, je zit het uit, je feliciteert je vijand en dan maak je dat je thuis komt.
Maar het kan erger. Ook sommige van de grootste spelers in het verleden hadden moeite beleefd, beschaafd en wellevend te blijven na een verliespartij. Ze konden gewoon niet goed tegen hun verlies. Ze kregen het niet voor elkaar om gewoon op te geven en de tegenstander de hand te reiken. Ik heb het zelf meegemaakt dat schakers na een verloren partij zonder een woord de speelzaal verlieten of de stukken op het bord door elkaar gooiden met de uitroep: "Ik ben dit zooo... zat!!!"
Laten we eens een kijkje nemen in het verleden, want ook toen ging het er niet altijd even beschaafd aan toe. Weinig complimenteus voor de tegenstander is de volgende reactie van een verliezer: Grootmeester Aäron Nimzowitsj (1886-1935) verloor eens door eigen fouten een toernooipartij van een veel zwakkere speler. Naar het schijnt sprong hij na afloop van de partij op de tafel, schopte bord en stukken in het rond en schreeuwde: "Moet ik nou juist van deze idioot verliezen?"
Aan het woord minachting doet het volgende verhaaltje me wel een beetje denken: Op de schaakolympiade van 1962 in Varna kwam het tot de volgende woordenwisseling tussen Bobby Fischer en de Oost-Duitse grootmeester Wolfgang Uhlmann: Fischer: "Remise!" Uhlmann dacht even na en antwoordde toen: "Maar de zetten moeten dan toch driemaal herhaald worden?" Fischer beet hem toe: "U neemt nu de remise aan, want anders schaak ik door en dan versla ik u!" Uhlmann nam het gelukkig niet zo zwaar op en accepteerde de remise. (Of zou hij misschien eieren voor zijn geld hebben gekozen?)
Om iemand voor de aanvang van een toernooi al als een te zwakke deelnemer te kijk te zetten is ook niet zo netjes: Met een krachtig artikel in een Hamburgs dagblad, waarin hij zich keerde tegen het meedoen van de Engelsman F.D. Yates aan het internationale toernooi in Hamburg in 1910, had Siegbert Tarrasch niet helemaal ongelijk. Yates bleek inderdaad te zwak voor het toernooi, eindigde onderaan en won van zijn 16 partijen er maar één..., maar dat was wel die tegen Tarrasch! Misschien was het wel een terechte straf... Al weten we natuurlijk niet wie die straf dan uitdeelde.
Terugmeppen als je veronderstelt dat je wordt beledigd of tekort wordt gedaan is niet ongebruikelijk: Voormalig wereldkampioen José Raúl Capablanca (1888-1942) heeft in zijn schaakloopbaan maar weinig partijen verloren. De Russische schaker Znosko-Borovsky kwam destijds op het idee een boek samen te stellen met alle verliespartijen van Capablanca. Deze reageerde daarop gepikeerd met de mededeling dat hij al enige tijd van plan was een boek uit te geven met daarin alle goede zetten van Znosko-Borovsky, maar dat hij nog steeds niet verder gekomen was dan de titel…
Ook voormalig wereldkampioen Aljechin stond bekend als een slechte verliezer. Tijdens een toernooi in Wenen in 1922 gaf hij op spectaculaire wijze op door zijn dame (bedoeld is het schaakstuk) door de zaal te gooien.
In 2007 verloor de befaamde Viktor Kortsnoj in Gibraltar van Irina Krush (prima naam voor een schaker trouwens!). Zonder een woord te zeggen verliet hij de speelruimte, om later die dag, toen hij haar de partij hoorde bespreken met een collega, naar haar toe te lopen en haar toe te voegen: "Het is aardig dat je wat theorie kent, maar nu moet je toch ook nog eens leren schaken." Daar zat waarschijnlijk een hele diepe kras in een ego...
Maar baas boven baas is voor mij de Deense schaker (we zullen maar even geen naam noemen) die een toernooipartij verloor, omdat hij door een 'finger slip' zijn dame kwijtraakte. Niet in staat zijn onlustgevoelens in bedwang te houden ging hij ’s nachts naar de speelzaal terug om daar vervolgens de hoofden van alle dames (ook hier worden de schaakstukken bedoeld) af te hakken!
Eens kijken hoe het met de sportiviteit in de achtste ronde van het najaarskampioenschap bij De Willige Dame was gesteld:
"Zo, ik speel maar eens wat jij hebt voorbereid..." Met die woorden vergezelde Hans Nunnikhoven zijn zet 1...e6 als antwoord op 1.e4 van Wim Platje. Het was inderdaad zeker niet voor het eerst dat Hans de Franse verdediging voor Wim had klaarliggen. Vaak deed hij dat trouwens met succes. Het werd ook deze keer de doorschuifvariant: 2.d4 d5 3.e5. Wim speelde het anders dan doorgaans, maar dat was geen opzet. Hij vergat gewoon 6.a3 te spelen waar hij dat normaal wel doet. Het had geen gevolgen. Even later verloor Wim een pion door onnauwkeurig spel en ook mogelijkheden ter compensatie hielp hij vervolgens vakkundig om zeep. Een pionnenopmars van de e- en de f-pion leek Hans op den duur de overwinning te kunnen brengen. Een grote stukkenruil in het centrum gevolgd door een mindere paardzet van Hans bracht de stand echter weer in evenwicht. Op voorstel van wit werd het remise. (Wim Platje - Hans Nunnikhoven ½−½)
De Trompowsky, 1.d4 Pf6 2.Lg5, van Pearl Uyttenhove tegen Wim Jongeneel bracht een vervolg met lange tijd een evenwichtige partij op het bord. Het besluit van Pearl om een zwarte loper op e6 te ruilen voor een paard was niet de beste beslissing. Daarna volgden voor hem ook nog wat ongunstige verwikkelingen met de dames en wat pionnen op de damevleugel. Gebruik makend van een penning won Wim een pion en toen later Pearl een centrumpion weggaf was het punt binnen voor Wim, die daarmee de leider wordt in het klassement van de najaarscompetitie 2022. (Pearl Uyttenhove - Wim Jongeneel 0−1)
Jisk Liemburg merkt over zijn partij met wit tegen Willem Weerdesteijn het volgende op: "Willem behandelde met zwart de Philidorverdediging niet helemaal correct. Het fianchetteren van de dameloper op de zevende zet en het ontwikkelen van het koningspaard naar e7 op de negende zet kunnen om een vraagteken verzoeken. Wit deed het in deze ruilvariant ook maar matig met Ld3 op de zevende zet en Le3 op de negende zet. Maar zwart maakte het bonter met de tiende zet toen hij c6 speelde na de lange rokade van wit. Wit kreeg de mogelijkheid om met zijn toren in de zwarte linies te komen en deed dat dan ook. Het nodigde uit tot een forse aanval. Wit zag niet dat hij na de 18de zet mat in drie kon geven. Maar toch kon de winst niet uitblijven toen gedwongen werd een loper te geven geven." (Jisk Liemburg - Willem Weerdesteijn 1−0)
Gijs van Willigen speelde met wit de koningspion naar e4 en Cor Paans antwoordde net 1...c6, iets dat hij al sinds 1824 doet: De Caro-Kann. Door een foutje van Gijs maakte de praeses een pionnetje buit, maar vanwege een dubbelpion voor zwart was er enige compensatie voor wit. Cor kwam steeds een beetje beter te staan en toen Gijs een familieschaak over het hoofd zag gaf hij op. (Gijs van Willigen - Cor Paans 0−1)
Omdat na 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.a3 de zet 3.Lb4 uit het Nimzo-Indisch niet meer mogelijk is, spreekt de ECO hier van het Anti-Nimzo-Indisch. Het kwam op het bord in de partij tussen John van Waardenberg en Ruben Schilt. Na het zwakke 12...Lf8 van Ruben leek John de zwarte damevleugel op te gaan rollen, maar hij vond uiteindelijk niet de beste zetten om dat te doen. Het leverde hem een pion op, maar Ruben nam op zet 25 weer een pion terug en zo was de stand weer geheel gelijk. Lange tijd kon John niet verder komen, maar toen Ruben twee pionnen verloor hielpen ook de ongelijke lopers niet meer mee om een rmise veilig te stellen. (John van Waardenberg - Ruben Schilt 1−0)
Een kwaliteit zag Dick Korteland verloren gaan in zijn partij tegen Ton van der Breggen. Of was het een kwaliteitsoffer? Vast wel... Het bracht evenwel Ton wat later in gewonnen positie. Dat gebeurde zelfs nog een keer, maar toen Ton zijn kansen niet greep keerden ze. Dick ging met dame en pion de zwarte koning te lijf en na een grote fout van Ton bleek mat niet meer te voorkomen. (Dick Korteland - Ton van der Breggen 1−0)
Michel Verheij was geloof ik niet zo blij met het feit dat Fons Claessen met 3...Pf6 koos voor het Tweepaardenspel in de nahand en niet voor het Italiaans. Tja, dat is nu eenmaal niet verplicht en gelukkig moet er, in tegenstelling tot bij het dammen waar vrijwel alles moet, maar vrij weinig in het schaken. Michel bouwde overigens een keurige stelling op, maar beoordeelde een aanval met een loper en een dame van Fons op de witte koningsstelling niet juist. Om niet mat te gaan moest hij de dame geven voor een loper en hoewel hij zich nog maximaal verzette was er tenslotte geen redden meer aan. (Michel Verheij - Fons Claessen 0−1)
Koos van Dalen zette met wit het Koningsgambiet op het bord in zijn partij tegen Rob Truijens. Rob wist het niet, maar na 1.e4 e5 2.f4 exf4 3.Pf3 koos hij met 3...d6 voor de Fischerverdediging. De oplossing die Koos koos voor een vermeend probleem met een aanval van paard en loper op f2 bracht hem al vlot in verloren positie. Hij verloor een toren. Even later ging er ook nog een stuk verloren toen Koos vergat om op f2 een loper terug te slaan. En dat was dat... Ho even! Niet helemaal. Alle schepen achter zich verbrandend trok wit ten aanval tegen de zwarte koning. Hier en daar een mindere zet van Rob deed de aanval van Koos aan kracht winnen en een blunder die de dame kostte bracht Koos nog de winst ook. (Koos van Dalen - Rob Truijens 1−0)
De nieuwe ranglijst en een overzicht van de uitslagen vind je via "Intern" ⇒ "Ranglijst".
Reacties zijn altijd welkom. Plaats ze helemaal onderaan bij "Een reactie plaatsen". Je e-mailadres wordt niet zichtbaar bij de publicatie.
Sponsor van deze ronde:
NN - Speler van De Willige Dame die onbekend wenst te blijven.